بررسی حرفه ای و متفاوت از گوشی Sony Xperia Z Ultra (بررسی که رقیب می طلبد!)

[Castiel]

در یکی از میدان‌های شلوغ شهر هستید و باید یک تماس تلفنی مهم با شخصی برقرار کنید، اما نگران هستید. دور و بر شما پس از افرادی است که سراسیمه به دنبال انجام کار خود هستند و موتورسوارها نیز در خیابان و گاهی هم پیاده رو جولان می‌دهند. خبر کیف قاپی و موبایل قابی نگرانتان می‌کند مبادا گوشی هوشمند جدید و ارزشمند شما با اندازه بزرگی که دارد، طعمه یکی از همین افراد شود و شما هم به یکی از تیترهای کیف قاپی و موبایل قاپی روزنامه‌ها بدل شوید. به سرعت به دنبال جایی خلوت و مطمئن می‌‌گردید تا بتوانید تماس خود را برقرار کنید. بالاخره محلی که به نظرتان مناسب است را پیدا کرده و گوشی دلبندتان را از کیف خارج میکنید (از آنجا که گوشی 6.4 اینچی شما به راحتی در جیب قرار نمی‌گیرد، ترجیح داده اید تا آن را در کیفتان قرار دهید). چند نفری در اطراف شما نگاهی عجیب خواهند انداخت و احتمالاً از خودشان خواهند پرسید اون چی بود؟ (احتمالاً پس از عبور از چند خیابان و دیدن بیلبوردهای سطح شهر به این مسئله پی خواهند برد). از قبل یک هندفری بلوتوثی تهیه کرده‌اید زیرا می‌دانید به آن نیاز مبرم خواهید داشت و در نهایت پروژه برقراری تماس را با موفقیت به پایان خواهید رساند. شما صاحب یک فبلت بزرگ بالای شش اینچ مانند Xperia Z Ultra هستید. در وب سایت سونی و صفحه مخصوص اکسپریا زد اولترا می‌بینیم که روی دو مسئله صفحه نمایش بزرگ و سرگمی بیشتر تاکید شده است. با این حال ما انتظارات بیشتری از این دستگاه داریم و قصد داریم در هر زمینه‌ای این فبلت را تست کنیم. صفحه نمایش فول اچ دی 6.44 اینچی، چیپ‌ست قدرتمند اسنپ دراگون 800 و صد البته مقاومت در برابر آب و گرد و خاک اصلی‌ترین ویژگی های اکسپریا زد اولترا هستند.

---

طراحی


بی شک اکسپریا زد اولترا جزو محصولات زیبا و با کلاس در دنیای وسایل دیجیتال همراه به شمار می آید. در مقایسه با رقبا، این فبلت نه تنها فلبت های مشابه دیگر را به کناری پرتاب می‌کند و از نظرها دور می‌سازد، بلکه از بابت طراحی فبلت‌هایی هم که در نمایشگاه IFA 2013 معرفی شدند را نیز به قدرت هرچه تمامتر به مبارزه می‌طلبد. در واقع ظاهر این فبلت که اولین تلاش سونی در این زمینه به شمار می آید، آنقدر خوب است که نمی‌توانید به سادگی از کنار آن رد شوید.
زد اولترا روال طراحی گوشی 5 اینچی اکسپریا زد را در پیش گرفته (سونی این مدل طراحی را OmniBalance نامیده است)، اما شاهد بهبودهایی نیز هستیم. این گوشی بزرگ در واقع جزو باریکترین گوشی‌های بازار نیز به شما آمده و تنها 6.5 میلیمتر ضخامت دارد. با این حال این مسئله باعث نشده تا قابلیت ضد آب و ضد گرد و غبار بودن زیر سوال رفته و در نهایت می‌بینیم که اکسپریا زد اولترا حتی توانسته تست‌های استاندارد سختگیرانه‌تر IP58 را پشت سر بگذارد (حداکثر عمق 1.5 متر و به مدت سی دقیقه). همانند قبل لبه‌ها زاویه‌دار هستند و در جلو و پشت گوشی از شیشه ضد خش استفاده شده است (با این نمونه ای که به دست ما رسید دارای خش هایی در پشت گوشی بود).

تصویر بالا اکسپریا زد اولترا را در میان نکسوس 7 و اکسپریا زد نشان می‌دهد. در مقایسه با دیگر فبلت ها باید گفت فاصله صفحه نمایش از لبه‌ها اندکی زیاد است (به خصوص از لبه‌های بالایی و پایینی) و به همین خاطر ابعاد دستگاه افزایش می یابد. انتظار داشتیم اینبار دکمه های Back ،Home و Menu را به شکل لمسی در لبه پایینی صفحه نمایش در اختیار داشته باشیم که متاسفانه سونی در این زمینه ما را ناامید کرد. با این حال حذف دریچه از روی اتصال هدفون جزو حرکت های مثبت به شمار می آید.

محل قرارگیری این اتصال برخلاف اکثر گوشی های موجود در بازار است و به همین خاطر ممکن است به هدفونی با اتصال 90 درجه نیاز پیدا کنید و از ایجاد قطعی در اتصال هدفون جلوگیری نمایید. محل نصب سیم کارت و کارت حافظه microSD و همچنین پورت micro USB در زیر دریچه های ضد آب پنهان شده اند. علاوه بر این دو اتصال مخصوص پایه این گوشی در دیواره سمت چپ همچنان حضور دارند و امکان اتصال آسان اکسپریا زد اولترا به این پایه را فراهم می‌کنند. در سمت راست نیز دکمه های تغییر حجم صدا و روشن خاموش به سبک اکسپریا زد قرار دارند. البته دکمه Power کمی به داخل بدنه فرو رفته که احتمال روشن شدن تصادفی آن را کم می‌کند. این گوشی نیز در سه رنگ سفید، مشکی و بنفش ارائه شده است. رنگ مشکی به شدت زیبا و با کلاس است، اما در کسری از ثانیه تبدیل به صفحه ثبت اثر انگشت می‌شود (خوشبختانه به سادگی می‌توان گوشی را تمیز کرد، اما دیدن اثر انگشت روی بدنه از زیبایی آن کاسته و حس جالبی القا نمی‌کند). این مشکل در نمونه سفید رنگ بسیار کمتر است و اگر به دیدن اثر انگشت روی گوشی حساسیت دارید، بهتر است نمونه سفید رنگ را خریداری کنید.

برخلاف بسیاری از دستگاه‌های دیجیتال که سعی در ارائه تجربه‌ای هماهنگ با تجربیات سابق کاربر دارد، در فبلت ها و از جمله اکسپریا زد اولترا این شما هستید که باید در رفتار خود تغییر ایجاد کنید. برای مثال سه مسئله اصلی پهنای زیاد، سطح کاملاً صاف پشت و ضخامت کم باعث شده تا نتوان این گوشی را مانند یک گوشی هوشمند 4.5 یا 5 اینچی (با گرفتن دو سمت گوشی) از روی میز برداشت. در عوض یاد خواهید گرفت که ابتدا یک سمت از گوشی را بلند کرده و سپس به طور کامل آن را از سطح جدا سازید. مسئله دیگر عدم امکان قرار دادن اکسپریا زد اولترا در جیب شلوار است. البته می‌توان این کار را انجام داد یا شلواری یافت که این گوشی در آن جا شود، اما در نهایت باید گفت انجام این کار آزاردهنده بوده و بهتر است محل دیگری (همچون کیف یا جیب داخلی کت) برای قرارگیری اکسپریا زد اولترا در نظر بگیرید.

---

صفحه نمایش: فناوری
یکی از مهمترین نقاط ضعف گوشی اکسپریا زد صفحه نمایش TFT آن بود که زاویه دید بسیار محدود و کنتراست پایینی داشت و اندکی تغییر زاویه باعث می‌شد تا رنگ‌ها و کنتراست تصویر تغییر یابند. در اکسپریا زد اولترا با دیدن نام TFT در فناوری صفحه نمایش گوشی موجی از ناامیدی ما را در بر گرفت. اما کافی بود تا دستگاه را روشن کنیم و ببینیم سونی قدمی بسیار بزرگ در بهبود صفحه نمایش برداشته است و این پیشرفت مدیون فناوری Triluminos است. حالا زاویه دید بسیار بالا بوده و رنگ ها بسیار زنده و چشمگیر هستند (باید اعتراف کرد قلمرو صفحه نمایش های Super AMOLED و IPS به خطر افتاده است!). دقت تصویر Full HD بوده و تراکم پیکسلی آن 342 پیکسل در اینچ است.

عبارت Triluminos را پیش از این در تلویزیون های سونی دیده بودیم و به گفته سونی، استفاده از این فناوری در صفحه نمایش ها باعث افزایش محدوده گاموت رنگی شده و در نتیجه تصاویری طبیعی تر ارائه می‌دهد (گاموت رنگی محدوده رنگ‌های قابل نمایش توسط صفحه نمایش است که به کمک یک نمودار مخصوص نمایش داده می‌شود). برای آنکه بیشتر با Triluminos آَشنا شویم، باید به سراغ عبارتی به نام Quantum Dots برویم. Quantum Dots (ذرات کوانتومی) در اوایل دهه هشتاد میلادی کشف شدند. Quantum Dot یک نانوکریستال ساخته شده از مواد نیمه رسانا است که می‌تواند خواص مکانیک کوانتومی از خود نشان دهد. دهه نود ایده استفاده از این ذرات به عنوان منبع نوری مطرح شد و از اوایل قرن 21 دانشمندان به توانایی بالقوه این فناوری برای استفاده به عنوان یک منبع نوری برای نسل آینده و کاربرد در صفحه نمایش ها پی بردند. با کشف امکان استفاده از این ذرات به عنوان منبع نوری، دیود‌هایی نوری با نام QD-LED و QD-WLED (به معنی منبع نوری سفید) معرفی شده و در سال 2006 کمپانی QD V***on اعلام کرد که توانسته صفحه نمایشی با کمک این فناوری بسازد که طیف نوری نزدیک به مادون قرمز را نمایش می‌دهد.

این منبع نوری دقت بالایی در ارائه رنگ ها داشته و از آنجا که به فیلتر رنگی نیازی ندارند، توان مصرفی آنها بسیار پایین است. شدت نور ساطع شده از چنین منبع نوری 50 تا 100 بار بیشتر از یک صفحه نمایش LCD می‌تواند باشد و به علت ساختاری که دارند، می‌توان از آنها در صفحه نمایش های بسیار بزرگ استفاده کرد یا آنها را روی برخی سطوح چاپ نمود. در ضمن عمر آنها نیز در مقایسه با OLED‌ها (که ساختاری مشابه دارد) بالاتر است. اما این فناوری ایرادی هم دارد و آن اشباع کمتر رنگ آبی است. نوع نور ساطع شده از یک QD-LED بر حسب اندازه ذره کوانتومی متغیر است و کل طول موج قابل دیدن با چشم (460 نانومتر برای رنگ آبی خالص و 650 نانومتر برای رنگ قرمز خالص) را در بر می‌گیرد. مشکل ایجاد رنگ آبی در اعمال یک زمانبندی خاص و کنترل اندازه ذره کوانتومی برای تولید این رنگ است و در نهایت رنگ ایجاد شده شدت روشنایی قرمز و سبز را نخواهد داشت. در فناوری Triluminos سونی به سراغ QD v***on رفت که یک فناوری به نام Color IQ ارائه کرده بود و در نمایشگاه CES 2013 تلویزیون‌های سری X900 و W900 مجهز به این فناوری را ارائه داد. در صفحه نمایش‌ها عموماً یک نور پس زمینه LED یا CCFL به همراه سه فیلتر رنگی (قرمز، سبز و آبی) عمل ایجاد تصویر را انجام می‌دهند. اما در یک صفحه‌نمایش ساخته شده با فناوری Quantum Dot از سیستم نوردهی متفاوتی استفاده شد. یک LED معمولی آبی علاوه بر آنکه رنگ آبی را ایجاد می‌کند، نیروی مورد نیاز برای تولید رنگ قرمز و سبز را نیز تولید کرده و این دو رنگ توسط ذرات کوانتومی ایجاد می‌شوند. نتیجه کار، نمایش سطح گسترده‌تری از رنگ‌ها در مقایسه با صفحه نمایشی مجهز به سه LED رنگی مجزا است. حالا این فناوری به گوشی Xperia Z Ultra راه پیدا کرده و نتیجه کار کاملاً راضی کننده است.

در میان فناوری های تصویری صفحه نمایش این گوشی، دو عبارت X-Reality و OptiContrast نیز به چشم می‌خورند. X-Reality الگوریتمی برای بهبود تصویر است و سعی در بهبود جزییات تصویر، بافت ها، بهینه‌سازی رنگ و کاهش نویز دارد. این قابلیت را می‌توان از صفحه Display در بخش Setting فعال یا غیرفعال نمود. عبارت OptiContrast نیز به مسئله حذف فضای خالی میان لایه حساس به لمس (که با پانل نمایشگر مجتمع شده است) و شیشه صفحه نمایش اشاره دارد که در نتیجه آن کنتراست تصویر افزایش یافته و زمانی که صفحه نمایش خاموش است، آن را کاملاً تیره خواهید دید. فناوری OptiContrast در گوشی‌های هوشمند پیشرفته دیگر نیز وجود دارند که البته با نام های دیگری شناخته می‌شود.

---

صفحه نمایش: تجربه کاری
صفحه‌نمایش این گوشی دقت و تراکم پیکسلی خوبی را ارائه می‌دهد و کاملاً راضی کننده است. در تصویر میکروسکوپی ساختار پیکسل ها و چیدمان آنها به خوبی مشخص است. یکی از ویژگی هایی که سونی روی آن تاکید دارد این است که می‌توانید با مداد یا خودکار روی این صفحه نمایش بنویسید! در ضمن خود گوشی به شکلی کاملاً تحسین بر انگیز نوشته‌های شما را شناسایی و به متن تبدیل می‌کند (این قابلیت به خوبی از زبان فارسی پشتیبانی می‌نماید). قابلیت نوشتن به کمک وسایل مختلف با نوک فلزی در صفحات لمسی خازنی دیگری نیز وجود دارد، اما برای آنکه وسیله مورد نظر بتواند بر صفحه لمسی تاثیر کند، باید سطح مقطع به نسبت بزرگی داشته باشد (زمانی که گوشی‌های مختلف را زیر لنز میکروسکوپ با بدنه فلزی قرار می‌دهیم، قاب فلزی دور لنز باعث حرکت صفحه منو در گوشی می‌شود). در فبلت اکسپریا زد اولترا سونی نیاز به این سطح مقطع را تا حد زیادی کاهش داده و حالا می‌توان با استفاده از خودکار و مداد این عمل را انجام داد. با این حال باز هم مواردی هستند که نمی‌توانند عمل لمس را به خوبی انجام دهند.

ما 5 قلم مختلف که روزمره با آنها سر و کار داریم را در نرم افزار Sketch این گوشی امتحان کردیم که نتیجه کار هر یک به خوبی مشخص است. اما این تمام ماجرا نیست. ممکن است بعضی قلم‌ها در Sketch خوب عمل کنند، اما در زمان یادداشت نوشتن عملکرد خوبی ارائه ندهند. همچنین نباید انتظار داشته باشید که این ویژگی همانند قلم Digitizer عمل کرده و به فشار حساس باشد و شما همچنان باید برای تغییر اندازه قلم از منوی مربوطه استفاده کنید. در کل باید گفت فلسفه امکان استفاده از قلم های مختلف، افزایش اندکی دقت در کار با نرم افزارهایی همچون Sketch است. همچنین بد نبود که سونی نرم افزار یادداشت برداری ساده ارائه شده به همراه این گوشی را با یک نمونه مفصلتر و با امکانات بیشتر جایگزین میکرد. حساسیت صفحه نمایش عموماً مناسب است، اما اگر بخواهید آن را با مواردی همچون iPhone 5 ،Galaxy S4 یا حتی Xperia Z1 مقایسه کنید، باید بگوییم سطح حساسیت پایین تر است. به همین خاطر باید اندکی سطح لمس خود روی صفحه نمایش را افزایش دهید تا دستور شما ارسال شود.

عملکرد صفحه نمایش در برابر نور خورشید نیز کاملاً راضی کننده است. نوشته ها و تصاویر کاملاً مشخص هستند، اما باید گفت شدت نور پس زمینه اندکی کمتر از رقبای دیگر، به خصوص صفحه نمایش های IPS است. در بخش زاویه دید نیز شاهد عملکرد خوب و راضی کننده ای هستیم. خوشبختانه در زمان تست دستگاه های دیگر با پانل های مختلف را نیز در اختیار داشتیم و توانستیم مقایسه خوبی در این زمینه داشته باشیم. باید گفت Nexus 7 با صفحه نمایش IPS و Xperia Z Ultra بهترین تجربه زاویه دید در نمایش عکس و متن را ارائه داده اند. زاویه دید در Galaxy S4 نیز مناسب است، اما زمانی که در جهت افقی و با زاویه به صفحه نمایش بنگرید، طیفی آبی رنگ (که البته بسیار کمرنگ است) روی صفحه نمایش مشاهده خواهید کرد. اکسپریا زد اولترا در نمایش رنگ مشکی نیز بسیار بهبود یافته و کارایی بسیار بهتری از صفحه نمایش TFT در اکسپریا زد دارد. با این حال همچنان گلکسی اس 4 بهترین کارایی در نمایش مشکی را دارد، اما این چیزی از ارزش صفحه نمایش Triluminos کم نمیکند! در تستهای زاویه دید و نحوه نمایش رنگ مشکی، نور صفحه نمایش به صورت دستی به حداکثر مقدار ممکن افزایش یافته است.

Sony Xperia Z Ultra
Samsung Galaxy S4
Sony Xperia Z
Google Nexus 7

نمایش رنگ مشکی در نور پس زمینه صد در صد:

Sony Xperia Z UltraSony Xperia ZGoogle Nexus 7Samsung Galaxy S4

---

سخت افزار: مشخصات و امکاناتسونی بدون هیچ شک و تردید و برای آنکه هیچگونه جای حرفی باقی نگذارد، به سراغ قدرتمندترین چیپست کمپانی کوالکام، یعنی Snapdragon 800 رفته است (تصور 15). این چیپست از پردازنده چهارهستهای Krait 400 با فرکانس کاری 2.2 گیگاهرتز و پردازنده گرافیکی Adreno 330 بهره برده است. اکسپریا زد اولترا تنها در مدل 16 گیگابایتی ارائه میشود و میتوان از کارتهای حافظه microSD با حداکثر ظرفیت 64 گیگابایت برای این دستگاه بهره برد. مقدار حافظه RAM دو گیگابایت بوده و باتری داخلی گوشی از نوع لیتیوم یون با ظرفیت 3050 میلی آمپر ساعت است. جدول زیر مشخصات فنی این گوشی را نمایش میدهد:

چیپست	Qualcomm Snapdragon 800 پردازنده چهارهستهای Krait 400 با فرکانس 2.2 گیگاهرتز پردازنده گرافیکی Adreno 330
صفحه نمایش	4/6 اینچ، پانل TFT Triluminos، 1920x1080 پیکسل 344 پیکسل در اینچ، قابلیت تشخیص حداکثر ده انگشت، شیشه ضد خش
حافظه	2 گیگابایت حافظه RAM 16 گیگابایت فضای ذخیره سازی داخلی، قابل افزایش با کارت حافظه microSD تا 64 گیگابایت
دوربین	8 مگاپیکسل، فیلمبرداری Full HD، تشخیص صورت، دوربین جلو 2 مگاپیکسل، عکاسی HDR، پانوراما
سنسورها	شتاب سنج، ژیروسکوپ، Proximity، قطب نمای دیجیتال
امکانات ارتباطی	اتصال Wi-Fi دو بانده 802.11ac با پشتیبانی از Wi-Fi Direct، DLNA و Wi-Fi Hotspot، بلوتوث 4، GPS، NFC
باتری	لیتیوم یون با ظرفیت 3050 میلی آمپر ساعت، 16 ساعت مکالمه و 820 ساعت آماده به کار در شبکه 3G
ابعاد و وزن	179.4x92.2x6.5 میلیمتر 212 گرم
سیستم عامل	Android 4.2.2

---

کارایی
طبق معمول همیشه، پیش از انجام تست ها باتری گوشی را به طور کامل شارژ کرده و تمامی Widget ها را از روی صفحه برداشتیم. همچنین سیستم صرفه جویی در توان مصرفی گوشی نیز خاموش است و در مدت زمان تست گوشی به شارژر متصل است. عملکرد اکسپریا زد اولترا در تست ها واقعاً عالی است و البته به غیر از این هم انتظار نمیرود. چیپست قدرتمند به همراه پردازنده گرافیکی قوی میتواند امتیاز های بسیار خوبی را به ثبت برساند و این گوشی را در جایگاه اول تست ها قرار دهد. همچنین از آنجا که این فبلت میخواهد با رقبا (هم گوشی هوشمند و هم فبلت های دیگر) نیز مبارزه کند، نتیجه تست برخی رقبای آن (که ویژگی مشترک همه آنها صفحه نمایش Full HD است) را نیز در نمودار نتایج ذکر کردیم (تست های Xperia Z و Galaxy S4 دوباره و با آخرین نسخه از بروزرسانیهای سازنده و نرم افزارها انجام شدند). در ضمن این نمودار میتواند ارزیابی خوبی از پلتفرمها و چیپستهای مختلف به شما بدهد.

---