اورکلاک چیست و چگونه از آن استفاده کنیم

[saeid6574598]

اورکلاک واژه ای است که شاید زیاد به گوشتان خورده باشد. بعضی افراد اطلاعاتی در مورد اورکلاک دارند و بعضی هیچ چیز نمی دانند! در این مقاله هدف ما هر دوی این گروه ها است و قصد داریم با ارائه راهنمای اورکلاک به زبانی ساده و قابل فهم برای همگان به شما بیاموزیم؛ شاید هم دنبال این کار نیستید اما دلتان می خواهد در مورد اورکلاک بیشتر بدانید. اکنون چه خود را یک اورکلاکر می دانید و می نامید و چه اندیشه اورکلاکر شدن را در سر خود می پرورانید؛ به شما پیشنهاد می شود این مقاله را دنبال کنید.

به زبان ساده، باید گفت که اورکلاک پردازنده را وادار می کند تا در سرعتی بیش از حد استاندارد خود فعالیت نماید. تنظیمات اصلی که تعیین کننده سرعت پردازنده شما می باشند و همچنین بر سرعت رم شما نیز تاثیر می گذارند، به عنوان کلاک پایه شناخته می شوند. بنابر این در اورکلاک کمی افزایش سرعت برای بالانس شدن سرعت رم و پردازنده مورد نیاز است. همچنین شما نیاز دارید که سطح ولتاژ را کمی بالا تر ببرید تا پردازنده به قدرت کافی دست پیدا کند. زیرا بدون قدرت مناسب، به سرعت مناسب نیز دست نخواهید یافت. افزایش ولتاژ هم برابر است با افزایش دما؛ اگر مراقب نباشید در بهترین حالت پردازنده شما بیش از حد گرم شده و عمر مفید آن کاهش می یابد و اگر بی خیال این موضوع شوید ممکن است پردازنده را به طور کامل بسوزانید!

فکر می کنم که با خواندن پاراگراف بالا متوجه شده باشید که اورکلاک فقط یک کلیک یا فشار دادن یک دکمه نیست، بلکه به مهارت و دانش کافی نیز نیاز دارد. در ادامه سعی می کنیم که کمی از فنون اورکلاک را به شما یادآور شویم.

این راهنمای خاص با سیستمی به این مشخصات نوشته شده است:

پردازنده ی i7-930 بر پایه معماری Bloomfield را روی مادربرد گیگابایت X58A-UD3R نصب شد. ولی توجه کنید که بخش های اصلی این راهنما فرق چندانی با پردازنده های دیگر اینتل نظیر سری i5 و i7 ندارد و مادربرد های سازگار با این پردازنده ها نیز می توانند پذیرای این راهنما باشند. پس نیازی نیست که در این باره نگرانی به خود راه دهید.

در این مورد توصیه می کنیم که اگر از همین مدل ها استفاده می کنید، این مقاله را به دقت بخوانید و اگر از مدل های سازگار که در بالا یاد شد استفاده می کنید، نگاهی هم به دفترچه راهنمای پردازنده و مادربرد خود بیاندازید و ویژگی های کلیدی آنها را به یاد بسپارید. چون هیچ دو سیستم متفاوتی (دقیقا) شبیه به یک دیگر نیستند و اورکلاک هم چیزی نیست که به کندی صورت بگیرد. پس شما باید حواستان را خوب جمع کنید و با منابع اطلاعاتی کافی و آرامش خاطر به اورکلاک بپردازید تا بتوانید در صورت بروز کوچک ترین مشکلی عکس العمل سریع و درست نشان دهید.

حالا که صحبت از منابع اطلاعاتی شد، جا دارد که تعدادی سایت مفید در زمینه اورکلاک را به شما معرفی کنیم:

overclockers.com
overclock.net
nexus.net
سایت های معرفی شده نمونه های خوبی هستند و سایت های بسیار دیگری نیز در این مورد وجود دارند. همچنین در پایان مقاله چند منبع اطلاعاتی دیگر هم ذکر شده اند که می توانید به آنها مراجعه کنید.

در ادامه می خواهیم عملا دست به کار شویم و برای این که اذیت نشوید، ما فرض را بر این می گیریم که شما تجارب کمی از اورکلاک داشته اید و حرفه ای نیستید. با این همه شدیدا پیشنهاد می کنیم که اگر اصطلاحی را نمی شناختید، ابتدا خوب تحقیق کنید، می توانید در گوگل سرچ کنید و هیچ گاه با شک و تردید وارد عمل نشوید. دقت کنید که تمام مسوولیت این کار به عهده خودتان است و این مقاله صرفا جنبه آموزشی دارد.

چرا اورکلاک؟

اول از همه باید بگویم که متاسفم که در مطالب بالا شما را از اورکلاک ترساندم، باید بگویم که مطالب بالا کاملا واقعی بود اما می خواهم در اینجا هم دلایلی برای اورکلاک بیاورم و هم شما را نسبت به اورکلاکر شدن امیدوار نمایم.

در بالا گفتیم که در صورت عدم احتیاط ممکن است به قطعات کامپیوتر شما آسیب وارد شود. حالا می گویم که این مورد برای کسانی بود که به طور ناگهانی فرکانس قطعات خود را 250 مگاهرتز بالا می برند و بی حساب و کتاب ولتاژ و سرعت فن را زیاد می کنند و به قول معروف می گویند: (هر چه پیش آید، خوش آید ما که خندان می رویم!) در جواب این گونه افراد باید گفت که اگر این گونه رفتار کنید، باید مطمئن باشید که پیش آمدها خوشایند نیستند. ولی اگر شما از افراد محاسبه گری هستید که در هر شرایط، منطقی عمل می کنند، نیازی نیست به خود نگرانی راه دهید و با خیال راحت و طبق این مقاله و دانسته های کافی می توانید به اورکلاک کردن بپردازید.

حالا می رسیم به این بحث که اصلا چرا باید اورکلاک کنیم. باید گفت که اگر از کامپیوتر خود فقط برای وب گردی و تایپ و اکسل و ... استفاده می کنید، اصلا نیازی به اورکلاک ندارید و می توانید همین الان این مقاله را ببندید! اما اگر به قول معروف گیمر هستید و یا به رندرینگ و کد گذاری ویدئویی و دیگر کارهایی که سخت افزار را به چالش می کشند، مشغولید، اورکلاک مناسب می تواند بسیار به شما کمک کند. اگر هم اورکلاکر هستید که جسارت نمی کنیم!

البته بسیاری از اورکلاکر ها، از هیجان بازی با سیستم های اورکلاکر شده خود لذت بسیاری می برند و علاوه بر توصیه کردن اورکلاک به دیگران، سعی می کنند که سیستم خود را هر بار بیش از پیش اورکلاک نمایند! حالا اگر استدلال هایی که برای اورکلاک شد، برای شما قانع کننده است؛ بیایید با هم دست به کار شویم.

واژه نامه و راهنما

اول از همه بدانید که این یک واژه نامه کامل و جامع کامپیوتر و آی تی نیست، بلکه فقط شامل مواردی می شود که در این آموزش به آن پرداخته شده است. اصطلاحاتی که به سرعت کلاک مربوط می شود، به شرح زیر می باشد:

Base Clock

کلاک پایه شامل فرکانس پردازنده و همچنین فرکانس رم شما می شود. این مورد، یکی از تنظیمات اصلی ای است که در این مقاله روی آن تمرکز می نماییم. کلاک پایه همچنین شامل موارد ریز، اما مهمی می باشد که در زیر به توضیح آن پرداخته شده است.

CPU Multiplier

ضریب سرعت پردازنده، تاثیر مستقیمی بر روی فرکانس پردازنده شما دارد و مستقیما به کلاک پایه مربوط می شود.

این هم مثالی از ضریب سرعت پردازنده:

اگر کلاک پایه پردازنده ای 133 مگاهرتز باشد و Multiplier آن هم 21 برابر، آنگاه فرکانس کاری پردازنده برابر است با: 133 ضرب در 21 = 2.8GHz

RAM Multiplier

ضریب سرعت رم نیز بسیار شبیه مورد بالایی است. اگر برای کلاک پایه رم، همان 133 مگاهرتز را در نظر بگیریم و ضریب سرعت آن را 8، آن گاه فرکانس رم تقریبا برابر با 1066 مگاهرتز می شود.

Uncore frequency

این پارامتر هم یکی دیگر از موارد وابسته به کلاک پایه است. این مورد شامل هر چیزی که هسته نباشد، می شود. در این مورد راز موفقیت شما در این است که نسبت فرکانس بدون هسته با رم را 2:1 نگه دارید. یعنی هر زمان که Multiplier رم خود را دستکاری کردید، باید دو برابر آن را روی Uncore frequency انجام دهید تا سیستم شما پایدار باقی بماند.

این هم از پارامتر های مربوط به کلاک پایه، اما بحث به اینجا ختم نمی شود ، شما باید با پارامتر هایی که در تنظیم ولتاژ نقش اساسی دارند نیز آشنا شوید.

CPU Vcore

این مورد مستقیما با فرکانس پردازنده شما سر و کار دارد. معمولا باید همان موقع که مقدار Multiplier پردازنده را بالا و پایین می کنید، ولتاژ این قسمت را نیز تغییر دهید.

QPI or VTT Voltage

با تنظیم صحیح ولتاژ Quick Patch Interconnect - QPI می توانید تاثیر به سزایی در پایداری سیستم خود داشته باشید. این مورد به شدت، با کلاک پایه مرتبط است.

RAM or VDIMM Voltage

در این آموزش به شما توصیه نمی کنیم که ولتاژ رم را تغییر دهید، اما اگر هم این کار را انجام دادید، دقت نمایید که ولتاژ رم باید حداکثر نیم ولت بال تر از ولتاژ QPI باشد. در غیر این صورت ممکن است موجب عدم پایداری شدید و یا آسیب رساندن به سیستم شود.

IOH Voltage

این پارامتر در واقع ولتاژ اسلات های PCI کارت گرافیکی است. تنظیم این پارامتر بستگی به تعداد کارت های گرافیکی سیستم شما دارد. پیش بینی می کنیم که یا به این ولتاژ دست نخواهید زد و یا آن را یک بار برای همیشه تنظیم خواهید نمود.

مواد لازم

مواردی که در زیر می بینید، چیز هایی هستند که در این آموزش به آنها نیاز خواهید داشت. ممکن است در آموزش های دیگر مواد لازم فرق کند ولی در این یکی، به شرح زیر است:

یک کامپیوتر بر پایه ویندوز

این چیزی است که تقریبا در هر خانه ای یافت می شود! کاری به چگونه بودنش هم نداریم (در کنار لینوکس و ...) شما ویندوز را داشته باشید و شروع کنید.

پردازنده ی اینتل Core i5 یا i7

مجددا عرض می کنم که در این راهنمای خاص از، پردازنده ی اینتل i7-930 بر پایه معماری Bloomfield استفاده شد و سایر پردازنده های i5 یا i7 اینتل هم از فرایندی مشابه استفاده می کنند. پس این راهنما برای دارندگان این گونه پردازنده ها و مادربردهای سازگار با آنها هم به کار می آید و با جمع آوری یک سری اطلاعات درباره مشخصات فنی سیستم خود و مسلط شدن بر آنها می توانید با خیال راحت به اورکلاک بپردازید. همچنین اگر پردازنده های شما از نوع Clarkdale سری i3 یا i5 می باشد، می توانید این راهنما را مطالعه نمایید. البته شدیدا تاکید می کنم که باید به مطالعه اضافه بر این مقاله در مورد اورکلاک پردازنده خود بپردازید. همچنین اگر از پردازنده های قدیمی سری core2 استفاده می کنید، بهتر است به دنبال راهنمای مناسب با پردازنده خودتان بروید و این راهنما ممکن است برای آنها مساله ایجاد کند.

برنامه Prime 95

این برنامه برای محاسبه اعداد اول طراحی شده است و اکنون به عنوان یکی از برنامه های تست حساسیت پردازنده به کار گرفته می شود. این برنامه پردازنده اورکلاک شده را در حالت لود کامل قرار می دهد و به شما کمک می کند تا تصمیم بگیرید که آیا پردازنده به اندازه کافی خنک و پایدار هست و آیا می تواند به طور منظم به کار خود ادامه دهد یا خیر. این برنامه را می توانید از اینجا دانلود نمایید.

برنامه RealTemp

این برنامه به شما کمک می کند که در هنگام اجرای Prime 95 بتوانید دمای پردازنده خود را کنترل نمایید. پس اگر پردازنده زیاد از حد داغ شود، شما مطلع خواهید شد و از زیان های احتمالی جلوگیری می شود. این برنامه کم حجم بوده و می توانید آن را به راحتی دانلود کنید.

Memtest86+

یک دیسک بوت کوچک است که به وسیله آن می توان از پایداری رم، در هنگام بالا بردن کلاک پایه اطمینان حاصل کرد. این برنامه را روی یک CD رایت کنید، چون هنگام اورکلاک به آن نیاز خواهید داشت. این هم لینک دانلود!

یک سیستم خنک کننده ی خوب

اگر برای اورکلاکر شدن نقشه ای در سر دارید و دوست دارید که پردازنده را تا حد زیادی اورکلاک کنید، به چیزی فراتر از فن و هیت سینک استاندارد اینتل، نیاز دارید و باید به یک سیستم خنک کننده درست و حسابی بیاندیشید. عکس پایین سیستمی است که برای این تست استفاده شده و از عملکرد گرما زدای خوبی برخوردار است. اما اگر پول زیادی برای این کار دارید می توانید از فن های قوی تر و خنک تر استفاده نمایید و درجه حرارت را پایین تر آورده و اورکلاک بیشتری انجام دهید. برخی پا را از این هم فراتر می گذارند و از نیتروژن مایع استفاده می کنند. در آن صورت هم مواظب خودتان باشید که یخ نزنید!

منبع