تست عملي فناوري Eyefinity
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
يکي از فناوري هاي جالبي که ATI همزمان با عرضه کارت هاي گرافيک سري HD 5000 معرفي کرد، فناوري Eyefinity
بود که توانست توجه بسياري را به خود جلب کرده و باعث افزايش فروش اين سري از کارت هاي گرافيک شود. راستش
را بخواهيد، خيلي علاقه مند بوديم که به طور عملي اين فناوري را در دفتر مجله اجرا کرده و قابليت ها و ويژگي هاي آن
را از نزديک ببينيم، اما با توجه به محدوديت هايي که در اجراي Eyefinity وجود دارد، نمي توانستيم با امکانات موجود
سه مانيتور را به کارت گرافيک سري HD 5000 متصل کنيم ( در ادامه مقاله به اين محدوديت ها اشاره خواهيم کرد).
سرانجام پس از کلي تلاش توانستيم با کمک يکي از دوستان عزيز همکار( سامان حيدري)، سيستم Eyefinity را در
دفتر مجله راه اندازي و شما را در اين تجربه خاص شريک کنيم.
اصول Eyefinity
به طور خلاصه، Eyefinity فناوري است که با وجود يک کارت گرافيک امکان نمايش تصوير در سه صفحه نمايش فراهم
مي شود( البته نسخه اي از کارت گرافيک وجود دارد که مي توان شش صفحه نمايش را به آن متصل کرد). براي کاربران
خانگي شايد داشتن سه صفحه نمايش چندان مهم نباشد، اما براي کساني که مي خواهند چند برنامه مختلف را در
کنار هم داشته باشند، داشتن دسکتاپ ويندوز روي سه مانيتور به صورت يک محيط، مزيت بزرگي به شمار مي آيد.
همچنين براي بازي خورها ديدن تصوير بازي روي حداقل سه صفحه نمايش، هيجان انجام بازي را چند برابر خواهد کرد(
ما تجربه کرديم!).
روي بيشتر کارت هاي گرافيک سري HD 5000، چهار خروجي تصوير شامل دو خروجي DVI، يک خروجي HDMI و يک
خروجي DisplayPort وجود دارد. با اين حال، تنها مي توان از سه عدد از اين خروجي ها براي اجراي سيستم Eyefinity
استفاده کرد. جدول 1 ترکيب بندي هاي مختلف براي انواع خروجي هاي تصوير در زمان اتصال سه صفحه نمايش به
کارت گرافيک را نشان مي دهد.
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
اگر کمي در جدول دقت کنيد، متوجه مي شويد بزرگ ترين محدوديتي که در Eyefinity وجود دارد، الزام به استفاده از
خروجي تصوير DisplayPort است. اين محدوديت به اين دليل است که هنوز مانيتورهاي مجهز به اين اتصال تصوير،
چندان معمول نشده اند( در ايران براي يافتن چنين مانيتوري بايد کفش آهنين به پا کرده و تمام بازار را جست و جو
کرد).
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
چرا DisplayPort ؟
حالا اصلاً چرا DisplayPort اينقدر مهم است؟ براساس اطلاعاتي که AMD منتشر کرده، در کارت هاي گرافيک سري
HD 5000، دو کلاک داخلي و يک کلاک خارجي در نظر گرفته شده و خروجي هاي DVI و HDMI براي تأمين تصوير هريک
به کلاک داخلي مجزاي خود نياز دارند. DisplayPort اين امکان را فراهم مي کند تا بتوان چند صفحه نمايش را به کمک
يک کلاک خارجي مديريت کرد. اين کلاک خارجي امکان اتصال حداکثر شش صفحه نمايش به يک کارت گرافيک را فراهم
مي کند و تمام صفحه نمايش هاي متصل به کارت گرافيک براساس يک کلاک عمل خواهند کرد.
DisplayPort مزاياي ديگري نيز دارد. در اين اتصال مي توان از کابل هايي با طول حداکثر پانزده متر استفاده کرد( در اين
حالت حداکثر دقت تصوير 1080× 1920 پيکسل خواهد شد) و صدا نيز مانند HDMI، همزمان با تصوير انتقال مي يابد. با
اين حال، نحوه انتقال سيگنال تصوير در DisplayPort با DVI و HDMI متفاوت است. DVI و HDMI براي هر رنگ از کانال
رنگي مجزايي استفاده مي کنند، اما در DisplayPort تصوير به بسته هاي کوچکي از اطلاعات تقسيم شده و به صفحه
نمايش ارسال مي شود( شبيه به نحوه انتقال اطلاعات در شبکه). سازندگان دستگاه هاي مختلف مي توانند محصول
خود را طوري طراحي کنند که با اتصال DVI هم خواني داشته باشد. به اين ترتيب، مي توان به کمک يک مبدل،
سيگنال مورد نياز خروجي تصوير DVI را از طريق خروجي DisplayPort به اتصال DVI منتقل کرد( در حقيقت سخت افزار
سيگنال هاي مورد نياز DVI را توليد کرده و از طريق DisplayPort به اتصال DVI روي مبدل تصويري منتقل مي کند).
پهناي باند در نسخه 1.1a اين رابط 10/8 گيگابيت در ثانيه و در نسخه 1/2 دوبرابر است. نرخ به روز رساني تصوير به طور
استاندارد 120 هرتز بوده و از کانال هاي رنگي شانزده بيتي نيز پشتيباني مي شود. پهناي باند بسيار بالاي نسخه
1/2 براي يک صفحه نمايش طراحي نشده و مي توان چهار صفحه نمايش با دقت تصوير 1200 × 1920 پيکسل را در
حالي که هريک اطلاعات مختص به خود را نمايش مي دهند به اين رابط متصل کرد.
همان طور که اشاره شد، پيدا کردن مانيتوري با پورت DisplayPort در ايران بسيار مشکل است و مشکل تر از آن، پيدا
کردن مبدل DisplayPort به DVI يا HDMI است. در کل دو نوع تبديل Passive و Active را مي توان براي اجراي فناوري
Eyefinity مورد استفاده قرار داد. تصوير 1 نمونه اي از مبدل Passive را نشان مي دهد. با اتصال اين مبدل به خروجي
تصوير DisplayPort، کارت گرافيک نوع مبدل را تشخيص داده و به جاي سيگنال هاي مربوط به DisplayPort، سيگنال
هاي مورد نياز خروجي مبدل را توليد مي کند( در اين حالت از يکي از کنترلرهاي داخلي مرتبط با رابط هاي DVI و HDMI
استفاده مي شود). حداکثر دقت تصوير در بيشتر اين مبدل ها 1200 ×1920 پيکسل است.
در مدل Active، کارت گرافيک سيگنال هاي DisplayPort را توليد کرده و به مبدل مي فرستد( تصوير 2). در اين مبدل
سيگنال هاي ورودي به سيگنال هاي رابط خروجي تصوير تبديل شده و سپس به صفحه نمايش ارسال مي شوند. از
آنجا که ولتاژ رابط DisplayPort با VGA، DVIو HDMI متفاوت است، معمولاً در اين نوع از مبدل ها از يک اتصال USB براي
تأمين برق مورد نياز مبدل استفاده مي شود. حداکثر دقت تصوير هنگام استفاده از اين مبدل ها در مقايسه با مدل
هاي Passive افزايش يافته و به 1600× 2560 پيکسل مي رسد. هنگامي که مي خواهيد از فناوري Eyefinity استفاده
کنيد، حتماً بايد به سراغ مدل هاي Active برويد، زيرا همان طور که قبلاً اشاره شد، در کارت هاي گرافيک سري
HD 5000 دو کنترلر براي خروجي تصوير DVI و HDMI در نظر گرفته شده که در صورت استفاده از هر دوي آن ها، براي
سومين خروجي تصوير حتماً بايد از کنترلر مخصوص DisplayPort استفاده کرد.
بعضي از مبدل هاي Active امکان تأمين برق مورد نياز مبدل را ندارند و ممکن است به پرش تصوير منجر شوند. به
همين دليل AMD فهرستي از توليد کنندگان تأييد شده اين مبدل ها را تهيه کرده که در وب سايت اين شرکت قابل
دسترسي است.
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
راه اندازي Eyefinity
مبدل DisplayPort که به دستمان رسيد از نوع Active و ساخت شرکت Accel بود. بلافاصله با نماينده Samsung در
ايران تماس گرفته و آن ها نيز سه مانيتور مدل P20500 در اختيارمان قرار دادند. در زمان اجراي تست، يک کارت گرافيک
HD 5970 در اختيار داشتيم، اما از آنجا که خروجي هاي روي اين کارت گرافيک شامل دو رابط DVI و يک
mini DisplayPort مي شود، مي بايد از کارت گرافيک HD 5870( يا مدل هاي پايين تر) استفاده مي کرديم. به همين
دليل با شرکت انفورماتيک گستر تماس گرفتيم و دو کارت گرافيک HISHD 5870 براي انجام تست ها از اين شرکت
دريافت کرديم.
سيستم تست ما شامل پردازنده Intel Core i7 920( با فرکانس کاري استاندارد)، مادربورد Gigabyte X58A-UD7، سه
گيگابايت حافظه A-Data DDR3 1600( که هنگام اجراي تست ها روي DDR3 1066 تنظيم شده بود) و منبع تغذيه 1235
وات شرکت Green بود. در اين سيستم تست از سيستم عامل Windows 7 نسخه 32 بيتي و درايورCatalyst نسخه
10/3 که هنگام تست ارائه شد، براي تست ها استفاده کرديم.
AMD حالت هاي مختلفي از چيدمان چندين صفحه نمايش را در درايور کارت گرافيک در نظر گرفته که در تصوير سه
نشان داده شده است. همان طور که مشاهده مي شود، مي توان خروجي هاي تصوير را به صورت يک تصوير بزرگ
روي چند مانيتور مشاهده کرد يا علاوه بر خروجي تصوير بزرگ، حداکثر سه خروجي نيز براي سه صفحه نمايش جداگانه
در نظر گرفت. براي مثال در حالت 2x2 DisplayGroup Plus 2 Extended، مي توانيد زماني که روي چهار صفحه نمايش
اصلي مشغول بازي هستيد، روي صفحه نمايش ديگر، مرورگر اينترنت و نرم افزار چت خود را باز نگه داشته و يک صفحه
نمايش را نيز براي نرم افزارهاي نمايش دما و وضعيت سيستم در نظر بگيريد( البته براي استفاده از اين ترکيب به کارت
گرافيک HD 5870 به شش خروجي تصوير mini DisplayPort نياز خواهيد داشت). يکي از نکات منفي اين سيستم، قاب
دور مانيتورها است و اين احساس را به شما مي دهد که انگار از پشت قاب پنجره به تصوير نگاه مي کنيد. پس اگر قصد
خريد مانيتور براي راه اندازي Eyefinity داريد، سعي کنيد مدلي را انتخاب کنيد که قاب اطراف آن باريک تر باشد.
مانيتور وسط را به DisplayPort( يا مبدل متصل به DisplayPort) وصل کنيد( مربع نارنجي). مانيتور سمت راست را به
رابط DVI زير DisplayPort( مربع قرمز) و مانيتور سمت چپ را به رابط DVI دوم( مربع آبي) وصل کنيد( تصوير 4).پس از
بوت شدن سيستم و وارد شدن به ويندوز، روي دسکتاپ کليک راست کرده و Catalyst Control Center را انتخاب کنيد.
پس از انتخاب گزينه Desktop & Display از منوي Graphics، با صفحه اي رو به رو مي شويم که وسط يک صفحه آبي با
شماره يک قرار گرفته و پايين آن نيز نماد سه مانيتور متصل به کارت گرافيک نمايش داده مي شود. روي فلش مشکي
رنگ در صفحه آبي بزرگ کليک کرده ( تصوير 5) و گزينه DisplayGroup را انتخاب و سپس روي Enable کليک کنيد. پس
از انجام اين کار و پس از گذشت چند ثانيه، تصوير Desktop روي سه مانيتور نمايش داده مي شود( تصوير 6). دقت
هريک از مانيتورهاي مورد آزمايش ما 1600×900 پيکسل است که پس از اجراي Eyefinity دقت تصوير کلي به
900×4800 پيکسل مي رسد.
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
با اين حال، زماني که به قسمت تنظيمات کارت گرافيک مي رويد، حداکثر دقت تصوير 900× 5040 پيکسل نمايش داده
مي شود. پيکسل هاي اضافه در حقيقت، براي قاب دو مانيتور در نظر گرفته شده است تا تصوير نهايي حالتي يک
دست پيدا کند. اگر احساس مي کنيد تصوير شما يک دست نبوده و لبه هاي تصوير در هر مانيتور با تصوير مانيتور کناري
منطبق نيست، مي توانيد از گزينه Bezel Compensation استفاده کرده و لبه هاي تصوير را روي هم منطبق کنيد.
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
زماني که در حالت Eyefinity مشغول استفاده از برنامه هاي کاربردي و در کل نرم افزارهايي هستيم که نياز چنداني به
کارت گرافيک ندارند، با مشکلي در کارايي رو به رو نخواهيم شد. اما هنگام اجراي بازي ها، فشار کار روي کارت گرافيک
تقريباً سه برابر مي شود، زيرا در حالت استاندارد کارت گرافيک قبلاً تصاوير را براي يک مانيتور پردازش مي کرد، اما در
Eyefinity بايد پاسخگوي سه مانيتور باشد. به گفته Shane Parfitt، مدير محصولات بخش کارت هاي گرافيک AMD،
گاهي اوقات به دليل محدوديت در پهناي باند کارت گرافيک، شايد نتوان جزئيات گرافيکي بازي و همزمان مقدار
Anti Aliasing را مشابه زماني که تنها از يک مانيتور استفاده مي کرديم، بالا ببريم. در نتيجه براي حفظ متوسط فريم
ممکن است مجبور شويم ميزان Anti Aliasing را کاهش دهيم. خوشبختانه AMD براي حل اين مشکل، امکان استفاده
از قابليت Eyefinity در حالت CrossfireX را در درايورهاي جديد فراهم کرده است و مي توان از قدرت دو کارت گرافيک
براي پردازش تصاوير استفاده کرد. از آنجا که ما دو کارت گرافيک HD 5870 در اختيار داشتيم، توانستيم ميزان تفاوت
کارايي را در هر دو حالت تک کارت و CrossfireX بررسي و مقايسه کنيم. بهتر است براي رسيدن به کارايي بهتر، از
کارت هاي گرافيک پر قدرت اين سري يا کارت هاي گرافيک رده متوسط در حالت Crossfire استفاده کنيد. همچنين اين
نکته را به ياد داشته باشيد، بازي هايي که از دقت هاي تصوير غير استاندارد پشتيباني مي کنند، با اين سيستم هم
خواني ندارند. به همين دليل نيز ما نتوانستيم بعضي از تست ها مانند 3D Mark Vantage، Fur Mark و بازي
Resident Evil 5 را به صورت تمام صفحه اجرا کنيم. براي ديدن فهرست کاملي از اين بازي هاي منطبق با فناوري
Eyefinity مي توانيد به وب سايت AMD مراجعه کنيد.
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
نتايج تست
Unigine Heaven 2
دموي جديد Heaven 2 به مقدار قابل توجهي از فناوري Tessellation استفاده مي کند. به همين دليل اگر مي خواهيد
بهترين دقت تصوير و جزئيات را داشته باشيد بايد بيشتر خرج کرده و از دو کارت گرافيک HD 5870 در حالت CrossfireX
استفاده کنيد. در اين تست دقت تصوير را روي 900× 5040 پيکسل، کيفيت Shader را در حالت High و ويژگي هاي
Anisotropy و Anti Aliasing را تا چهار مرحله افزايش داديم که در اين حالت فشار زيادي به هر دو کارت گرافيک
HIS HD 5870 وارد شد. با وجود اين، نتيجه نهايي مناسب بود. البته Unugine Heaven 2 تنها يک تست است و هنوز
بازي وجود ندارد که تا اين حد از فناوري Tessellation استفاده کرده باشد( نمودار 1).در زیر
Far Cry 2
Eyefinity در محيط هاي داخلي اين بازي و ديگر بازي هاي مشابه مانند BattleField Bad Company2 شايد چندان جذاب
نباشد. اما در محيط آزاد بازي و مواقعي که در طبيعت مي گذرد، تجربه بسيار جالب و دلچسبي را نصيب شما مي کند.
استفاده از دو کارت گرافيک تأثير بسزايي در افزايش کارايي داشته است. با اين حال، حتي با يک کارت گرافيک
HD 5870 نيز مي توان به خوبي بازي را اجرا کرد( نمودار2).
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
Stalker: Call of Pripyat
هنگامي که Anti Aliasing غير فعال است، متوسط سرعت فريم در حد خوبي قرار دارد، اما با فعال کردن اين گزينه،
متوسط فريم به سختي به سي فريم در ثانيه مي رسد. بنابراين براي اجراي روان اين بازي، بايد کمي کيفيت را قرباني
سرعت کنيم. مانند تست قبل، ديدن محيط زيباي بازي در سه مانيتور به همراه افکت هاي نوري بازي Stalker ديدني و
جذاب است( نمودار 3).
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
گرند تفت نسخه چهار
شايد گرافيک اين بازي چندان بالا نباشد، اما براي نمايش تمام جزئيات آن به يک کارت گرافيک قدرتمند با مقدار حافظه
گرافيکي بالا نياز است. وجود سه مانيتور، ميدان ديد بسيار وسيعي را در اختيارتان قرار مي دهد و قول مي دهم پس از
تجربه Eyefinity در اين بازي، انجام اين بازي روي يک سيستم تک مانيتوري براي شما چندان خوشايند نخواهد بود. در
اين بازي دقت تصوير را روي حداکثر قرار داديم. جزئيات Texture Quality را روي High، مقدار Water و Shadow را روي
Very High و View Distance را روي 25 قرار داديم. سپس با تغيير مقدار Reflection روي High و Very High و مقدار
Detail Distance روي 37 و 41 حالت هاي ديگر تست ها را انجام داديم( نمودار 4).
Crysis Warhead
در حالت CrossfireX و DirectX 10، در دقت تصوير 900× 5040 پيکسل و جزئيات Enthusiast، در زمين Ambush متوسط
فريم به 30/52 و حداکثر به 41/55 فريم در ثانيه رسيد. در حالت تک کارتي اين دو مقدار به ترتيب به 20/79 و 25/07
کاهش يافت.
نکته اي که بايد در بازي هاي اکشن دقت کنيد اين است که بخشي از تصوير شما پشت قاب مانيتور پنهان شده و اگر
مي خواهيد تمام تصوير را در مانيتور داشته باشيد، بايد از قسمت Bezel Compensation درايور کارت گرافيک آن را
تنظيم کنيد( نمودار5).
[مهمان یا عضو عزیز شما قادر به مشاهده لینک ها قبل از ثبت نام نیستید. برای ثبت نام کلیک کنید]
Dirt 2
با آن که در اين بازي از افکت هاي رابط DirectX 11 استفاده شده، اما کارت هاي گرافيکي متوسط نيز به خوبي مي
توانند Dirt 2 را اجرا کنند. پس از اين بابت خيالتان راحت باشد، در بازي Dirt 2 در حالت Eyefinity با مشکل خاصي رو به
رو نخواهيد شد( نمودار6).در بالا
نویسنده: بابک ولی زاده
در شماره 107 نشریه عصر شبکه
