بررسی كيت Apacer Thunderbird 2666 2X4GB CL12
با عرضه چیپ ست‌های X99 و Z170 به بازار، موج ورود حافظه‌های DDR4 به طرز فزاینده ای افزایش یافته است اما دارندگان سیستم‌های مجهز به حافظه‌های DDR3 نگران نباشند، چرا که حافظه‌های DDR4 راه درازی را برای تصاحب سهم قابل توجهی از بازار RAM کامپیوتر در پیش دارند و تا آن زمان که فراگیر شوند، حافظه‌های DDR3 همچنان در چند سال آینده تولید و وارد بازار خواهند شد و به این ترتیب سهم عمده خود را در بازار حفظ خواهند کرد. از این رو بررسی و نقد حافظه‌های DDR3 همچنان برای بخش اعظم کاربران کامپیوتر حائز اهمیت است. در این مقاله، قصد داریم به بررسی یک کیت حافظه 2666MHz 8GB Dual CL12 از سری Thunderbird شرکت Apacer بپردازیم.
شروع داستان
شرکت اپیسر Apacer در سال 1997 در تایوان تاسیس و ماهیت فعالیت آن از همان ابتدا به عنوان تولید و عرضه کننده ماژولهای RAM ثبت شده است. اپیسر بعدها با سرمایه گذاری در توسعه صنعت حافظه‌ها، جایگاه خود را به عنوان تأمین کننده انواع لوازم ذخیره سازی به دنیا تثبیت کرد. در سه ماهه آخر سال 2013 اپیسر حافظه‌های خانواده «مرغ توفان» Thunderbird را عرضه کرد. بازار هدف این حافظه‌ها اورکلاکرها، گیمرها و حرفه ای های کامپیوتر هستند. حافظه‌های این سری به صورت کیت در حجم‌های 8GB و 16GB به صورت دو ماژوله عرضه می‌شوند و تنوع فرکانس آنها از 1600MHz شروع و به فرکانس 2933MHz ختم می‌شوند.
از لحاظ ترکیب رنگ نیز، سینک خنک کننده آنها در چهار رنگ نارنجی، قرمز، مشکی و آبی تولید شده است تا کاربران با سلیقه‌های مختلف بتوانند رم‌های خود را براساس ترکیب رنگی مادربرد خود ست کنند.
بسته بندی، نمای ظاهری، محتویات
کیت مورد بررسی ما Apacer Thunderbird 2666 2X4GB CL12 است که در یک پک پلاستیکی ضخیم درون یک جعبه مقوایی عرضه می‌شود. این بسته بندی برای حمل ماژولهای حافظه مقاومت قابل قبولی دارد اما در مجموع میتوان گفت اپیسر بسته بندی فروتنانه ای را برای حافظه‌های کلاس حرفه ای خود در نظر گرفته است. به غیر از خود ماژول ها هیچ چیز دیگری در بسته بندی وجود ندارد، خبری از برچسب یا بج Apacer نیست.
سینک خنک کننده ماژولهای مورد بررسی ما به رنگ فیروزه ای درخشان است که به خوبی نور اطراف خود را ساطع می‌کند. این نمای درخشان، در کیس هایی که مجهز به نورپردازی LED است، به خوبی جلوه می‌کند. طرح سینک خنک کننده آن برگرفته از بالهای گشوده شده مرغ توفان یا Thunderbird است که در بالای حافظه قرار دارد. بی شک ظاهر این رمها به زیبایی طراحی شده است. برخلاف ابهت ظاهری، رمها بسیار سبک هستند و سینک خنک کننده آنها نازک به نظر می‌رسد؛ با توجه به اینکه این حافظه‌ها به ادعای اپیسر برای اورکلاکرها طراحی شده‌اند، توقع داشتیم از سینک ضخیم تری برای خنک کردن چیپ حافظه‌ها استفاده میشد. هرچند افزایش ضخامت سینک خنک کننده ممکن است در قیمت تمام شده حافظه‌ها تاثیر منفی بگذارد اما با توجه به بازار هدف در نظر گرفته شده برای آنها، کمی هزینه بیشتر برای خنک نگه داشتن چیپ منطقی به نظر می‌رسد.
مشخصات ماژول به شرح پارت نامبر 78.BAGZ.AFL0C و تایمینگ CL12.13.13.35 روی برچسب نمایان است. فرکانس حافظه‌ها ذکر نشده اما از شماره مدل PC3-21300 میتوان دریافت که فرکانس این ماژول 2666MHz است. ارتفاع شانه حافظه 45 میلیمتر است، بنابراین کاربران مجهز به ایرکولرهای حرفه ای باید پیش از خرید این حافظه‌ها از سازگاری و خالی بودن جلوی ایرکولر خود تا سقف ارتفاع 45 میلیمتر اطمینان حاصل کنند.
ماژول ها دارای 8 چیپ ست حافظه 512 مگابایت در یک سمت سطح PCB هستند. مدار PCB رم دارای 8 لایه است تا در هنگام اورکلاک، ضمن حفظ ثبات و کاهش Noise، کیفیت Signal را تقویت کند.
مشخصات و امکانات
حافظه‌های DDR3 نمی‌توانند پس از نصب به صورت اتوماتیک روی فرکانس، ولتاژ و تایمینگ کاری خود تنظیم شوند. از این رو خود کاربر باید حتما وارد بایوس شود و فرکانس رمها را به صورت دستی تنظیم کند. وجود پروفایل XMP به کاربران این اجازه را می‌دهد تا به سادگی فقط با دو کلیک از داخل بایوس فرکانس، ولتاژ و تایمینگ حافظه‌ها را به صورت اتوماتیک تنظیم کنند. متاسفانه نه در وب سایت سازنده و نه روی جعبه و برچسب مشخصات حافظه‌های مورد بررسی ما، هیچ کجا اشاره نشده که این کیت رم مجهز به پروفایل XMP است. تنها پس از نصب و ورود به بایوس متوجه شدیم که این رمها مجهز به پروفایل XMP 1.3 است و ما نیز با استفاده از این پروفایل حافظه‌ها را روی فرکانس 2666 مگاهرتز، تایمینگ CL12.13.13.35 و ولتاژ کاری 1.65 ولت تنظیم کردیم.
سیستم تست
برای بررسی از یک سیستم مجهز به چیپ Z97 اینتل استفاده شده است. تمامی نتایج به‌دست آمده براساس این کانفیگ است. در تمامی تست‌ها فرکانس پایه BCLK و فرکانس پردازنده در حالت Default بدون اورکلاک بوده است. برای خنک سازی رمها هیچگونه خنک کننده ای به غیر از سینک استوک خود حافظه استفاده نشده است. دمای اتاق در طول تست حدود 25 درجه سانتیگراد بوده است.
اورکلاک
شرکت Apacer بازار هدف این حافظه‌ها را اورکلاکرها و حرفه ای‌های کامپیوتر در نظر گرفته است، از این رو قدرت آنها در اورکلاک بخش مهم بررسی ماست. در ابتدا لازم به ذکر است که میزان توانایی هر حافظه و به طور کلی توانایی هر قطعه در اورکلاک، در وهله اول به مرغوبیت چیپ ست آن بستگی دارد. اورکلاک هر حافظه، با محصول دیگر ممکن است متفاوت باشد و حداکثر میزان آن نیز متغیر است. ما در این بخش قرار نیست تست اورکلاک در سطح حرفهای انجام بدهیم بلکه صرفا سعی داریم به صورت ساده، با تغییرات اندک توانایی حدودی این کیت رم را در اورکلاک بسنجیم. در نظر داشته باشید، میزان اورکلاک نشان داده شده در این بررسی، نهایت توانایی این حافظه‌ها نیست، بلکه در فرصت اندکی که داشتیم، سعی شد به صورت محدود تست‌هایی را با آن انجام دهیم تا توانایی رم ها را به صورت نسبی در اورکلاک بسنجیم. با این توضیحات، به سراغ حافظه‌ها می‌رویم. در ابتدای امر، با ورود به بایوس، فرکانس حافظه‌ها را از 2666 به 2800 مگاهرتز تغییر می‌دهیم. معمولا حافظه‌ها به این راحتی به اورکلاک پاسخ مثبت نمی‌دهند اما خوشبختانه هم سیستم بوت شد و هم به صورت موفقیت آمیز تست‌های پایداری Hyperpi و Memtest را پاس کرد. با توجه به اینکه هیچ تغییری در ولتاژ و تایمینگهای اصلی ندادیم، می توان گفت با حافظه‌های خوبی در زمینه اورکلاک روبه رو هستیم؛ بنابراین فرکانس 2800 را یک پله در مقایسه بنچمارکها در نظر می‌گیریم. در مرحله بعد، فرکانس را یک پله دیگر تا 2933 بالا می‌بریم. پس از restart، سیستم بوت نمی‌شود، با بازگشت به بایوس، تایمینگ های اصلی را یک پله باز می‌کنیم و به CL13.14.14.37 تغییر می‌دهیم. سیستم عامل با موفقیت بارگذاری می‌شود اما در تست‌های پایداری error دریافت کردیم. مجدد به بایوس بازگشت می‌کنیم و ولتاژ را از 1.65 به 1.67 افزایش می‌دهیم. این بار حافظه‌ها با موفقیت تمام تست‌های پایداری را پاس می‌کنند. از این جهت، فرکانس 2933 را پله دوم اورکلاک در بررسی بنچمارکها در نظر می‌گیریم. بازهم تلاش کردیم با افزایش ضریب حافظه‌ها و بازکردن تایمینگها به فرکانس‌های بالاتر دست پیدا کنیم که متاسفانه موفقیت آمیز نبود. برای اورکلاک بیشتر این بار از طریق افزایش فرکانس پایه BCLK، کاهش ضریب رمها و بازکردن تایمینگها جلو رفتیم و پله پله بالاخره موفق شدیم به فرکانس 3100MHz دست پیدا کنیم. برای حافظه‌های DDR3 رسیدن به فرکانس بالای 3000 مگاهرتز روی AIR و صرفا در بازه مجاز ولتاژ رم، یک رکورد بسیار عالی محسوب می‌شود، البته به دلیل افزایش BCLK پردازنده هم اورکلاک شد، بنابراین در انجام بنچمارکها از فرکانس 3100 استفاده نخواهیم کرد چون نتایج بنچمارک حافظه تحت الشعاع افزایش فرکانس CPU قرار خواهد گرفت .
اما افزایش فرکانس حافظه، لزوماً بهترین راهکار برای افزایش کارآیی نیست. برای بهبود بازدهی حافظه با بهینه کردن Timing های ثانویه، به خصوص با تنظیم دو پارامتر tRDRD و tWRWR روی 4 میتوان پهنای باند خواندن و نوشتن رم را افزایش داد. در حافظه‌هایی که فرکانس بالا دارند، کاهش این دو پارامتر به 4 به سختی انجام می‌گیرد که برای رسیدن به این میزان ناچار به کاهش فرکانس دیفالت رم هستیم اما خوشبختانه این حافظه‌ها به خوبی در فرکانس 2666 با tRDRD و tWRWR به میزان 4 کنار آمدند و با موفقیت تست‌های پایداری Hyper-pi را پاس کردند؛ بنابراین تنظیم تایمینگهای ثانویه tRDRD و tWRWR روی 4 را یک پله دیگر در نظر می‌گیریم.
حال به سراغ بررسی این حافظه در بنچمارکهای مختلف در 4 وضعیت فوق.
ابتدا به سراغ تست معروف AIDA64 Cache & Memory Benchmark می‌رویم تا پهنای باند حافظه‌های فوق را در حالت پیشفرض XMP، دو حالت اورکلاک و یک حالت تنظیم تایمینگ های ثانویه tRDRD و tWRWR مشاهده کنیم. همانطور که در جدول فوق آمده، با افزایش فرکانس در حالت‌های اورکلاک، پهنای باند خواندن و نوشتن افزایش یافته و به تبع آن قدرت حافظه بالاتر رفته است اما بیشترین میزان تغییر در وضعیت بهینه کردن تایمینگهای ثانویه tWRWR و tRDRD رخ داده است.
در جدول فوق به میزان زمان تاخیر حافظه‌ها در تست AIDA64 در چهار حالت اشاره شده است. هرچه میزان تاخیر کمتر باشد، سیستم سریعتر و حافظه‌ها کارآیی بیشتری دارند. همانطور که مشاهده می‌کنید، در دو وضعیت اورکلاک شده، کمترین میزان تاخیر ثبت شده است. اگر پردازنده را نیز اورکلاک کرده بودیم، این مقدار تاخیر می‌توانست کمتر هم شود، در نتیجه در این بررسی ما صرفا روی نشان دادن توانایی حافظه‌ها تمرکز کرده‌ایم.
تست X264 قدرت تبدیل ویدئویی سیستم را می‌سنجد. بدین صورت که یک ویدئو Full HD را با دو سری پردازش Pass1 و Pass2 به یک ویدئو فرمت X264 تبدیل می‌کند و سرعت تبدیل آن را بر اساس تعداد فریم بر ثانیه ثبت می‌کند. هدف این تست بررسی توانایی سرعت تبدیل ویدئویی سیستم است. از آنجایی که کارآیی پردازنده رابطه مستقیمی با کارآیی حافظه دارد، ما به بررسی توانایی وضعیت‌های مختلف این کیت حافظه در این تست پرداختیم. همانطور که مشاهده می‌کنید، تغییرات سرعت تبدیل ویدئو در دو پردازش Pass1 و Pass2 در وضعیت‌های مختلف حافظه بسیار ناچیز است.
نرم‌افزار Cinebench R15 حاوی دو تست رندرینگ CPU و OpenGL کارت گرافیک است. با توجه به اینکه در تمامی وضعیت‌ها فرکانس پردازنده ثابت بوده است، تغییر محسوسی در امتیاز CPU مشاهده نمی‌شود اما تغییر در میزان سرعت رندر OpenGL بر مبنای فریم در ثانیه در وضعیت‌های مختلف جالب است. هرچه میزان اورکلاک رمها بالا رفته، امتیاز OpenGL بهبود یافته است.
تست 3DMark11 اصولا برای کارت گرافیک کاربرد دارد. از آنجایی که حافظه‌های فرکانس بالای 2000 مگاهرتز تفاوت محسوسی در میزان فریم‌دهی در بازی‌ها ندارند، ما به‌جای انجام تست فریم‌دهی در Game، از این بنچمارک استفاده کردیم. تست در حالت Extreme گرفته شده است و صرفا» امتیاز کلی و امتیاز پارامتر Physics آن را مد نظر قرار دادیم. چون پارامترهای دیگر این بنچمارک بیشتر وابسته به قدرت کارت گرافیک است. در اینجا مشاهده می‌شود، بیشترین امتیاز پارامتر Physics مربوط به حالت بهینه تایمینگهای ثانویه حافظه‌هاست.
بنچمارک Passmark مجموعه کاملی از سیستم امتیازدهی برای بخش‌های مختلف سیستم دارد. در این مجموعه تست‌ها می‌توانید قدرت هر بخش از سیستم را به صورت مجزا براساس سیستم امتیازدهی یکپارچه این نرم‌افزار محاسبه کنید. جدول فوق امتیاز Memory Mark این نرم‌افزار است که بر اساس تست‌های گرفته شده به این کیت حافظه در حالات فوق تعلق گرفته است.
تست فشرده‌سازی WINRAR سرعت فشرده‌سازی سیستم را بر اساس کیلوبایت در ثانیه می‌سنجد. جدول فوق مقایسه خوبی از توانایی این رم در حالت‌های مختلف است.
جدول آخر مربوط به تست Intel XTU است که می‌توانید قدرت این کیت رم را با توجه به امتیازات این نرم‌افزار در حالات مختلف مشاهده کنید.
نتیجه‌گیری
باتوجه به نتایج ثبت شده در تست‌های مختلف میتوان نتیجه گرفت شرکت Apacer در ارائه این سری از حافظه‌ها وسواس خاصی به خرج داده است. هرچند حافظه‌های DDR3 با فرکانس پیشفرض بالا به سختی اورکلاک می‌شوند اما این کیت حافظه توانایی خوبی را از خود به نمایش گذاشت؛ بنابراین باتوجه به زدن فرکانس بالای 3000 مگاهرتز، از نظر اورکلاک امتیاز کامل را به این حافظه می‌دهیم. روی طراحی ظاهری و رنگ‌بندی خانواده حافظه‌های Thunderbird، خیلی خوب کار شده است. هرچند این موضوع سلیقه‌ای است اما در کل این حافظه‌ها ظاهر زیبایی دارند فقط ای‌کاش سینک خنک‌کننده کمی ضخیم‌تر می‌بود تا هنگام اورکلاک دمای حافظه‌ها به صورت مناسب‌تری مهار میشد. در زمینه امکانات، از جمله وجود پروفایل XMP 1.3، همچنین توانایی حافظه در Tweak، کاهش زمان تاخیر و افزایش پهنای باند، امتیاز خوبی به این کیت تعلق خواهد گرفت. خیلی سختگیرانه در نظر بگیریم، عدم اطلاع رسانی در مورد مجهز بودن این حافظه‌ها به استاندارد XMP را میتوان یک ضعف به حساب آورد. توانایی این ماژول‌ها در حالت‌های مختلف همان چیزی بود که از یک کیت حافظه حرفهای توقع داشتیم.
