PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : آنچه که باید در مورد بایوس مادربورد خود بدانید!



th e nd
2013/02/11, 22:17
با سلام و درود به تمامی دوستان و اساتید محترم!
به مناسبت 500 پست اینجانب در فروم وب سایت تخصصی سخت افزار تصمیم گرفتم تا یکی از مقالات چاپ شده‌ی خودم رو در سایت قرار بدهم.
این مقاله در نشریه "خودرو-همراه-رایانه" در شماره 9 آن، در آبان ماه 91 به چاپ رسیده است.
امیدوار هستم که مقاله پیش رو با تمامی ضعف های موجود، بتواند برای شما عزیزان مفید واقع شود.
دوستان هرگونه نظر ، پیشنهاد و انتقاد، با کمال میل پذیرفتنی است!
لازم به ذکر است که این مقاله بدون کپی برداری و همچنین بدون ترجمه از مقالات خارجی، نوشته شده است.
با تشکر. @};-

***
================================================== =======================




آنچه که باید در مورد BIOS مادربورد خود بدانید!
BIOS بخشی از کامپیوتر ماست و بیشتر ما اطلاعات چندانی از عملکرد و امکاناتی که این بخش در اختیار ما قرار می دهد، نداریم. از این رو در این مقاله تصمیم گرفتیم که به بررسی BIOS سیستم های کامپیوتری خود هر چند کوتاه و مختصر بپردازیم.
بایوس چیست؟
BIOS که مخفف عبارت Basic Input/Output System است در واقع وظیفه‌ی راه اندازی سیستم شما را بر عهده دارد.
BIOS که به وسیله یک چیپ بر روی مادربورد قرار می گیرد، در واقع نوعی حافظه فلش از نوع ROM (Read Only Memory) است که
درایورهای ابتدایی برای راه اندازی سیستم و همچنین بخش هایی برای تنظیم ولتاژ و زمان تأخیر حافظه اصلی یا همان RAM و ...
را در خود جای داده است. BIOS به واقع رابط میان نرم افزار و سخت افزار سیستم شماست.
در بایوس شما می توانید نه تنها به تغییراتی در ولتاژ سخت افزارهای نصب شده روی مادربورد خود اقدام کنید
بلکه می توانید ساعت و تاریخ سیستم، مولفه Boot (اولویت Boot) و همچنین گذرواژه امنیتی هم برای آن بگذارید تا در هنگام روشن شدن سیستم و قبل از Boot شدن ویندوز از شما یک Password طلب کند تا نهایت امنیت را برای کاربر به ارمغان بیاورد.
اما چگونه وارد BIOS شویم؟
هنگامیکه سیستم خود را روشن می کنید و در آن اولین مراحل Boot ، شما اطلاعاتی را می بینید که به نمایش در می آیند.
اگر کمی دقت کنید می توانید ببینید که جمله ای در پایین صفحه در رابطه با وارد شدن به BIOS سیستم دیده می شود.
این کلید معمولاً ، کلید Delete است اما گاهی اوقات بسته به نوع مادربورد و سازنده آن می تواند یکی از کلیدهای Function نیز باشد.
البته باید کمی سریع عمل کنید چراکه تنها چند ثانیه با بارگذاری سیستم عامل مورد نظر فاصله دارید.
شاید شنیده باشید که BIOS قابل خواندن و نوشتن نیست، اما باید بدانید که می توان BIOS را نیز به روز رسانی کرد.
در گذشته این امکان محیا نبود، اما امروزه با بهره گیری از حافظه های فلش که قابلیت خواندن و نوشتن را برای چندین و چند بار پیاپی فراهم می کنند این امکان فراهم شده است.
به روز رسانی مادربورد این امکان را به BIOS می دهد تا بتواند قطعات سخت افزاری که به تازگی تولید شده اند مانند پردازنده را شناخته و بهترین تنظیمات را برای آن اعمال کند.
فقط باید به این نکته توجه کنید که قطع عملیات و یا قطع برق در هنگام بروزرسانی، امکان دارد موجب شود تا سیستم شما به مانند قبل بارگذاری نشود! پس نهایت دقت خود را داشته باشید.
CMOS
یکی دیگر از مواردی که مستقیماً با BIOS مادربورد در ارتباط است، CMOS است.
CMOS که مخفف عبارت Complementary Metal Oxide Semiconductor است،
در واقع وظیفه ذخیره تنظیمات اعمال شده در BIOS سیستم را بر عهده دارد.
پس نتیجه می گیریم که هر تغییری که در BIOS اعمال می کنید، نه در خود BIOS بلکه در CMOS ذخیره می شود.
این تغییرات از قبیل ساعت، تاریخ و... است که به بخشی از آنها اشاره شد.
باتری و ریست BIOS
حتماً در مورد باتری مادربورد هم چیزهایی به گوشتان خورده است؟
CMOS تنها با یک میلیونیوم آمپر فعال می شود و این باتری لیتیومی است که می تواند توان مورد نیاز آنرا برای سال ها تأمین کند.
البته هرگاه که نیاز داشتید می توانید باتری را درآورده تا تنظیمات به حالت پیش فرض برگردند و همچنین اگر گذرواژه ای برای آن در نظر گرفته اید و آنرا فراموش کرده اید می توانید از این راه آنرا حذف کنید (البته این نکته را از ما نشنیده اید!).
برخی مواقع پیش می آید که به واسطه تغییراتی که در BIOS اعمال کرده اید، سیستم شما نمی تواند به مانند گذشته وظیفه Boot کردن را انجام دهد. اگر به بخش های مختلف مادربورد خود دقت کرده باشید می توانید جامپری را بر روی آن و معمولاً در کنار باتری مادربورد ببینید که وظیفه بازگرداندن BIOS سیستم شما را به حالت اولیه خود دارد. برای اینکه بتوانید این کار را انجام دهید ابتدا سیستم را باید خاموش کنید و پس از آن با تغییر دادن جامپر پلاستیکی به دو پین کناری خود می توانید BIOS را به حالت پیش فرش کارخانه بازگردانید.
بعد از این عمل جامپر را به حالت قبل خودد برگردانید.
POST
حتماً دیدید در هنگامیکه کامپیوتر خود را روشن می کنید صفحه سیاه رنگ با یکسری از نوشته های نامعلوم بر روی مانیتور ظاهر می شوند.
در واقع این بخش را POST که مخفف عبارت Power On Self Test است می نامند.
در این بخش BIOS سیستم پس از روشن شدن سیستم شروع به چک کردن صحت کارایی سخت افزارهای نصب شده روی مادربورد از قبیل، حافظه ، پردازنده، چیپ ست ها، کارت گرافیک، کیبورد و سایر مدارات الکتریکی می کند و اگر مشکلی با هر یک از آنها وجود داشته باشد با ایجاد یکسری صدای Beep کد مانند که به صورت متناوب ایجاد می شوند شما را از کارکرد نادرست یکی از قطعات سخت افزاری سیستم با خبر می کند.
بعد از این مرحله است که سیستم عامل مورد نظر ما که بر روی هارد دیسک نصب شده است از طریق فایل های بوت ذخیره شده بر روی هارد دیسک شناسایی شده و بارگذاری می شود.
این عمل که جستجوی سکتور Boot در هارد دیسک است را BootStrap می گویند.
مورد دیگری که قبل از بارگذاری کامل سیستم عامل باید به آن بپردازیم وجود interrupt handlers ها است.
Interruptها که از نام آنها هم مشخص هستند در واقع وقفه هایی هستند که به پردازنده مرکزی اطلاع می دهند که توسط کاربر کلیدی از صفحه کلید زده شده و یا داده ای از طریق یک دستگاه ورودی وارد شده است.
در این شرایط interrupt handlersها پیغامی به پردازنده مرکزی ارسال می کنند طوری که این پیغام ها دارای بالاترین اولویت در پردازش هستند و قبل تمامی پردازش ها، پردازش خواهند شد. به همین دلیل به آنها وقفه گفته می شود.
VGA BIOS Driver
شاید با خودتان بگویید، وقتی هنوز ویندوز و یا هر سیستم عامل دیگری بارگذاری (Boot) نشده است، پس تصاویری که ما بر روی نمایشگر می بینیم چگونه پدید می آیند؟ بگذارید کمی به عقب برگردیم!
در گذشته زمانیکه ما در سیستم های خودمان از کارت های گرافیکی EGA که مخفف عبارت Enhanced Graphics Adapter است بهره می بردیم، BIOS خود کارت گرافیک را شناخته و آنرا نیز بارگذاری می کرد.
اما با به وجود آمدن نسل جدیدتر، که VGA یا همان Video Graphics Array نامیده می شود، بایوس دیگر درایوری از کارت گرافیک در خود ندارد، بلکه کارت های گرافیکی خود دارای BIOS مجزا هستند.
پس اگر قبل از بارگذاری کامل سیستم عامل، مولفه هایی بر روی نمایشگرتان نمایش داده شد دیگر می دانید از کجا آمده اند!
شرکت های سازنده
شرکت هایی هستند که در خصوص ساخت BIOS فعالیت می کنند. معروفترین آنها شرکتهای AMI (American Megatrends Inc) و Award SoftWare و Phonix SoftWare هستند.
دانستن اینکه BIOS سیستم شما از کدام نوع است این کمک را به شما می کند که در هنگامیکه که می خواهید BIOS سیستمتان را بروز رسانی کنید، بدانید کدام ورژن را باید دانلود کنید. در غیر اینصورت این امکان وجود دارد که سیستم شما دیگر مانند سابق به درستی Boot نشود.
UEFI BIOS
تا اینجای کار با خود مقوله BIOS آشنا شدیم. اما BIOSی که ما می شناسیم کارایی لازم را نداشت.
از اینرو شرکت اینتل در سال 1998 تصمیم گرفت تا در BIOS سیستم تغییراتی ایجاد کند.
این تغییرات نه فقط اضافه و یا حذف چند قابلیت از آن، بلکه طراحی دوباره ای بود برای BIOS .
در سال 2005 شرکت اینتل UEFI BIOS را و حق نشر آنرا به انجمن UEFI به آدرس اینترنتی UEFI.ORG (می توانید اطلاعاتی زیادی در خصوص UEFI در آن بیابید) واگذار کرد. می تواند زمان استفاده از این نوع بایوس را در مادربوردها به سال 2009 وارد کرد و از آن زمان تا به امروز بسیاری از مادربوردهای موجود در بازار از این نوع بایوس بهره می برند.
UEFI که مخفف عبارت Unified Extensible Firmware Interface است، با دارا بودن رابط کاربری گرافیکی و همچنین قابلیت شناسایی Mouse کار را بسیار راحت تر از قبل کرده است. حتی این امکان را به شما می دهد تا چیزی در حدود 7 ثانیه به اینترنت متصل شوید!
اما از نظر نویسنده هر چه قدر هم که کار با آن ساده تر شده و قابلیت های بیشتری به آن اضافه شده است، اما کجایند خاطرات BIOSهای دوران کودکی!
سخن پایانی
خوب، در هر صورت سعی شد در این مقاله تا حدودی به مقوله BIOS پرداخته شود و امیدوار هستم تا توانسته باشم اطلاعات مفیدی را برای شما خوانندگان عزیز جمع آوری کرده باشم. در مقالات بعدی بیشتر با بخش های کامیپوتر دوست داشتنی خودمان آشنا می شویم!


================================================== =======================
***

Arsn
2013/02/14, 00:03
ممنون از مقاله شما ! نوع نوشتار و شیوایی کلام به کار رفته در این مقاله هم در نوع خودش جالب توجه است !

جسارتا، Cmos از نوع EPROM به معنای Erasable Programmable Read only Memory است . (دقت فرمایید بایوس نه از نوع rom است و نه eprom و نه حافظه فلش و حافظه فلش بودن با rom بودن متناقض است)
حکما میشه اینجور تعبیر کرد که بایوس میان افزاری برای لود عملیات پست و چک قطعات تا زمان لود نقطه 000h:7c00h در بلاک حافظه رم برای پردازنده و سپس لود MBR است !

th e nd
2013/02/14, 10:16
ممنون از مقاله شما ! نوع نوشتار و شیوایی کلام به کار رفته در این مقاله هم در نوع خودش جالب توجه است !

جسارتا، Cmos از نوع EPROM به معنای Erasable Programmable Read only Memory است . (دقت فرمایید بایوس نه از نوع rom است و نه eprom و نه حافظه فلش و حافظه فلش بودن با rom بودن متناقض است)
حکما میشه اینجور تعبیر کرد که بایوس میان افزاری برای لود عملیات پست و چک قطعات تا زمان لود نقطه 000h:7c00h در بلاک حافظه رم برای پردازنده و سپس لود MBR است !
ممنون از اینکه به نکات ریز توجه کردی. @};-
در خصوص اینکه rom یا prom یا ... هست یا نه، ما سه نوع حافظه داریم که در این مقاله من فرصت اینکه به اونها بپردازم
رو نداشتم! از این جهت از همگی پوزش می خواهم.
به همین دلیل این طور نوشتم. البته نا صحیح هم نیست.
باز هم دوستان مشکلی اگر می بینند ، خوشحال میشیم که همینجا بحث کنیم!