Castiel
2012/11/15, 01:19
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-15.jpg
خنک نگاه داشتن قطعات مختلف کامپیوتر از مواردی به شمار می رود که تمامی کاربران باید به آن توجه کنند. ممکن است یک کاربر با توجه به قطعات قدیمی خود از نسل های گذشته، با خود فکر کند که چون سیستم وی مربوط به چند سال قبل است، نیازی به خنک کننده و فن ندارد، این در حالیست که به دلیل فناوری ساخت قدیمی تر این قطعات، حرارت تولیدی آنها بیشتر از محصولات جدید است. به عنوان مثال، یک پردازنده قدرتمند از سوکت 1366 اینتل همانند Core i7-960 با فناوری ساخت 45 نانومتری، مصرف توانی معادل 130 وات دارد که این رقم در یک پردازنده 22 نانومتری از سوکت 1155 مانند Core i7-3770K، تنها 77 وات است. مصرف توان هر پردازنده، تاثیر مستقیم روی حرارت تولیدی آن دارد و از این حیث پردازنده هایی با فناوری ساخت 65 و 45 نانومتری، عطش بیشتری برای تولید حرارت دارند. این مسئله در کارت های گرافیکی نیز صادق بوده و در کارت های سری 600 انویدیا و 7000 ای ام دی با فناوری ساخت 28 نانومتری، شاهد کاهش توان مصرفی و حرارت تولیدی هستیم. با وجود پیشرفت قابل توجه در بخش مصرف توان، همچنان پردازنده ها نیاز به یک خنک کننده قدرتمند برای دفع حرارت خواهند داشت و کاربران از میان دو گزینه خنک کننده هوازی و مایع، یک گزینه را بر اساس فاکتور های مختلف انتخاب خواهند کرد.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-10.jpg
نکته مشترک در خصوص این دو خنک کننده، تاثیر مستقیم فن مورد استفاده روی آنهاست و یک یا دو فن مختلف می توانند تاثیرات بسیار جالب و البته متفاوتی روی خنک کننده ایجاد کنند. پس از بررسی یازده خنک کننده هوازی و درک تاثیر نصب فن هایی با جریان هوای بیشتر یا نصب فن دوم در شماره 43 نشریه سخت افزار، برای اثبات تاثیر فن روی خنک کننده ها، یک تست جدید را برای اولین بار در کشور پیاده سازی کردیم. در این بررسی گروهی، تعداد پنج فن شامل سه فن با قابلیت کنترل سرعت چرخش توسط قابلیت PWM و دو فن بدون این قابلیت حضور دارند که برچسب قیمتی از 13،000 تا 45،000 تومان آنها را همراهی می کنند که مجموع قیمت فن های حاضر در بررسی را به رقمی در حدود سیصد هزار تومان می رساند. بررسی تاثیر فن در خنک کنندگی در شرایط مختلف شامل سرعت چرخش (در فن های PWM) و تک یا دو فن بودن توسط خنک کننده مایع Antec H2O Kuhler 920 و کارت گرافیک Sapphire HD 6870 مورد سنجش قرار گرفت. بسیاری از خنک کننده های مایع توسط شرکت Asetek تولید می شوند و به همین دلیل، تنها تفاوت آنها در فن مورد استفاده روی آنهاست.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
به این ترتیب که شرکت هایی مانند انتک، زالمن و سایر شرکت ها، از فن های اختصاصی خود روی واترکولر استفاده می کنند و در این میان، مشخصات فنی فن ها می تواند در نهایت سبب برتری یک واترکولر شود. از مواردی که می توان به عنوان عامل برتری یک فن در رقابت با سایر رقبا اشاره کرد، شدت جریان هوا با واحد CFM (فوت مکعب در دقیقه) و سرعت چرخش است. البته هر چه سرعت چرخش یک فن بیشتر باشد، شدت جریان هوا و همچنین نویز آن محصول افزایش خواهد یافت. به طور معمول، شرکت های ارائه دهنده واترکولر از فن هایی استفاده می کنند که علاوه بر شدت جریان زیاد، نویز کمتری نیز داشته باشند و برای کنترل بهتر روی این دو فاکتور، از مدار پشتیبانی کننده از قابلیت PWM بهره می گیرند. با اتصال فن ها توسط کانکتور چهار پین PWM به مادربورد، می توانید از نرم افزارهای اختصاصی مادربورد یا از طریق بایوس، سرعت چرخش آن فن را تنظیم کنید. این موارد مقدمه ای بود برای بررسی پنج فن با سرعت چرخش 1500 تا 3000 دور و ابتدا شما را با محصولات حاضر در بررسی آشنا کرده و سپس به ارائه نتایج تست خواهیم پرداخت.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
Enermax T.B Silence PWM
قیمت و گارانتی: 32،000 تومان - عقیق رایانه تک
یک فن 120 میلیمتری از برند انرمکس که هم اکنون لقب پرفروش ترین فن کیس در قاره اروپا را در اختیار دارد و طبق روال معمول فن های انرمکس، سکوت حرف اول را در این محصول می زند. میزان نویز حتی در شرایط استفاده از دو عدد فن در حداکثر سرعت چرخش فن نیز در حد مطلوبی قرار می گیرد و در صورت استفاده درون کیس، به هیچ وجه قابل احساس نخواهد بود. سرعت چرخش فن طبق ادعای شرکت سازنده در محدوده 500 تا 1500 دور در دقیقه است و نویزی معادل 8 دسی بل را در کمترین سرعت چرخش ایجاد خواهد کرد. مهم ترین مسئله در نگاه اول که سبب جذب کاربر می شود، ظاهر جذاب و قابل تحسین است که پره های شفاف به کار رفته در آن به زیبایی فن هنگام چرخش کمک شایانی می کند. تعداد نه پره با طرح موسوم به خفاشی که مختص کمپانی انرمکس است، قابلیت پرتاب باد با شدت 26.51 فوت مکعب در هر دقیقه در سرعت 500 دور در دقیقه و شدت 71.25 در سرعت چرخش 1500 دور در دقیقه را دارد. فن ها به دلیل شرایط کاری و قرار گرفتن در مسیرهای ورودی یا خروجی کیس (و در نتیجه واترکولر)، همواره نیاز به پاکسازی گرد و غبار دارند تا بتوانند در شرایط بهتری فعالیت کنند.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
در صورتی که این گرد و غبار به مدت طولانی روی فن باقی بماند، می تواند به صورت مستقیم در عملکرد خنک کنندگی و همچنین در میزان نویز (به دلیل ورود گرد و غبار به داخل فن) تاثیر بگذارد. در این حالت تمیز کردن پره های فن، تنها راه حل شما برای جلوگیری از مشکلات نامبرده است و انرمکس نیز با درک این مورد، فن های سری توربو سایلنس را با قابلیت جداسازی پره ها تولید می کند تا بتوانید به راحتی پره های فن را جدا و آنها را با جریان آب بشوئید. هنگام نصب این فن روی واترکولر، به دلیل کیفیت پایین جنس بدنه، زمانی که سعی در محکم کردن پیچ داشتم، متوجه خم شدن لبه های فن به سمت داخل گردیدم که وضعیت جالبی را رقم نزد. در این حالت برای جلوگیری از بروز مشکل، همواره باید در بستن پیچ های فن دقت لازم را لحاظ کنید و از کاملا محکم کردن آنها بپرهیزید. در این حالتٰ در دراز مدت می تواند سبب افزایش نویز به دلیل اتصال نه چندان محکم فن با رادیاتور بشود. مسئله بعدی در خصوص جداسازی پره های فن است که در این مورد نیز باید با دقت این کار را انجام دهید و به نسبت فن کوگار، نیاز به فشار بیشتری برای جداسازی پره ها احساس می شود. البته این شرایط برای قرار دادن مجدد پره ها نیز دیده می شود و کمی باید بیش از حد معمول روی پره ها فشار وارد کنید تا به طور کامل در محل مربوطه خود قرار بگیرند.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
Cougar Vortex PWM
قیمت و گارانتی: 45،000 تومان - سیاره سبز (گرین)
فن محبوب و با کیفیت کمپانی آلمانی کوگار که گران ترین فن حاضر در این بررسی نیز به شمار می رود. سرعت چرخش فن در محدوده 800 تا 1500 دور در دقیقه و شدت جریان هوای آن نیز 70.5 فوت مکعب در دقیقه است. با این وجود، نویز این فن 17.9 دسی بل در حداکثر سرعت چرخش عنوان گردیده که صدای آن در صورت استفاده درون کیس، به گوش نخواهد رسید. تعداد نه پره با طراحی اختصاصی کوگار، همانند فن انرمکس قابلیت جداسازی را دارا هستند و می توانید پره های آن را به راحتی با آب بشوئید. البته به دلیل رنگ مشکی پره های فن کوگار، گرد و غبار روی آن، بیشتر به چشم خواهد آمد و ذهن کاربران وسواسی را درگیر خواهد کرد. در مقایسه با فن انرمکس، یک نکته قابل توجه دیده می شود که این مورد، طول عمر سه برابری فن کوگار با میزان سیصد هزار ساعت (در مقایسه با طول عمر یکصد هزار ساعتی فن انرمکس) است. برای نصب فن روی کیس، چهار عدد لرزه گیر مخصوص نیز به همراه پیچ های فلزی در نظر گرفته شده است تا از ایجاد نویز هنگام فعالیت فن در اثر برخورد با بدنه کیس جلوگیری به عمل آید.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
طراحی پره ها شامل 6 خط از میانه فن به سمت انتهای پره ها می شود که همین مسئله سبب کنترل جریان هوا به داخل و همچنین کاهش نویز فن می گردد. پشت فن تعداد 12 زائده وجود دارد که این قسمت های زاویه دار سبب جلوگیری از هدایت جریان هوا به خارج از محیط فن شده و اجازه پراکنده شدن جریان هوا را نمی دهند تا جریان هوا به صورت مستقیم به رادیاتور منتقل شود. از نظر طراحی بخش های مختلف فن، محصول کوگار پیچیده ترین طراحی را شامل می گردد و می توان هرگونه نوآوری مفید در طراحی را در Vortex مشاهده کرد. این موارد و پیچیدگی در طراحی می تواند یکی از دلایل موفقیت این فن در تست ها باشد و نشان دهنده اهمیت طراحی فن و پره های آن است. جداسازی پره های فن نیاز به فشار چندان زیادی نیاز ندارد و برای نصب مجدد آنها نیز یک فشار کوچک به بخش مرکزی پره ها، سبب قرار گرفتن آنها در بخش مربوطه می شود. از لحاظ کیفیت ساخت نیز می توان کوگار را جزو برترین ها شمرد و البته از یک فن با برچسب قیمت 45،000 تومانی انتظار کمتر از این نمی رود.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-03.jpg
Antec H2O 920 PWM
قیمت و گارانتی: 9.99 $- نماینده رسمی ندارد
فن استاندارد واترکولر انتک با سرعت چرخش 2000 (انتک سرعت چرخش را تا حداکثر 2400 دور نیز پیش بینی کرده است) دور در دقیقه که هنگام فعالیت در حداکثر سرعت چرخش خود، صدایی شبیه به یک موتور جت از خود تولید می کند و می تواند تمامی اهالی خانه را به سمت خود بکشاند! این فن با وجود تعداد 9 پره با طراحی تیز در لبه ها، حجم هوای بسیاری زیادی در مقایسه با رقبای خود در این بررسی تولید می کند که طبق ادعای شرکت سازنده، شدت جریان هوای تولیدی برابر با 110 فوت مکعب در دقیقه است. رقمی که بیش از 30 درصد بیشتر از فن های انرمکس و کوگار است. با این پیش زمینه انتظارات از فن 120 میلیمتری انتک بسیار زیاد می شود و در میان سه فن PWM حاضر در بررسی، از حیث کارایی باید مقام اول را برای آن تصور کنیم. قدرت پرتاب باد به حدی است که می تواند محیط اطراف خود را نیز تحت تاثیر قرار دهد و به لوازم سبک وزن اطراف کمکی برای پرواز در آسمان انجام دهد. با این وجود، نویز فن در حدی است که کمتر فرصت استفاده از آن در حداکثر سرعت چرخش پیدا خواهید کرد، این در حالیست که طبق اعلام Antec، نویز فن به 43 دسی بل نیز خواهد رسید.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-05.jpg
رقمی که با حداکثر نویز 17.9 کوگار، تقاوتی اساسی دارد. در بخش کیفیت ساخت، می توان فن انتک را در عین طراحی ساده و کاملا مشکی آن، جزو برترین ها به شمار آورد، به طوری که پس از بارها جداسازی و نصب آن روی واترکولر، هیچ مشکل و اثری از جای پیچ ها روی بدنه دیده نمی شود. مشکلات فن انتک در حدی نیستند که بتوان آنها را از نکات آزار دهنده برشمرد، در این میان می توان به نویز بالا، طراحی ساده پره ها و طول کوتاه کابل چهار رشته ای اشاره کرد. طراحی ساده پره ها سبب جذب گرد و غبار روی بنده فن می شود و اثری از دفع گرد و غبار با وجود شدت جریان هوای بالا دیده نمی شود.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-21.jpg
Green Turbo 120L
قیمت و گارانتی: 13،000 تومان - سیاره سبز (گرین)
تنها فن موجود در بررسی که از دیود نوری بهره می برد و البته به واسطه رنگ قرمز دیود های نوری خود در بازار، از نمونه های خاص به شمار می رود. تعداد نه پره با طراحی ساده، می تواند جریان هوای 55 فوت مکعب در دقیقه را با سرعت 1500 دور در دقیقه ایجاد کند، اما هنگام تست، حداکثر سرعت به ثبت رسیده، رقمی معادل 1332 دور در دقیقه بود که اختلاف به نسبت زیادی با سرعت بیان شده توسط شرکت سازنده دارد. با این وجود نکات مثبت فن 120 میلیمتری گرین شامل مواردی می شود که هر کاربری را برای خرید آن وسوسه می کند. کیفیت ساخت فن علیرغم قیمت 13،000 تومانی که آن را به ارزان ترین فن موجود در بررسی تبدیل می کند، در سطح مناسبی قرار دارد. چهار دیود نوری قرمز رنگ علاوه بر رنگ زیبای خود، شدت نور مناسبی دارند و می توانند نمای زیبایی به داخل کیس شما ببخشند. یکی از مواردی که به شدت روشنایی دیود ها کمک کند، بدنه شفاف فن است که شامل تمامی قسمت های آن از جمله پره ها می شود. در این حالت، نور هر دیود به خوبی داخل پره ها نفوذ می کند و جذابیت خاصی به فن می بخشد.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-22.jpg
اما هنوز نکات مثبت این فن به پایان نرسیده و در بخش پایانی باید به وجود دو کانکتور شامل چهار پین Molex و سه پین مادربورد اشاره کرد که می توانید بر اساس نیاز و محدودیت های سیستم خود، فن را به کانکتور مورد نظر متصل کنید. میزان نویز فن بر اساس ادعای Evercool به میزان 22 دسی بل است که رقمی مناسب بوده و صدای آن به بیرون از کیس نمی رسد. البته زمانی که از دو عدد فن GF120L روی واترکولر و خارج از محیط کیس استفاده کردیم، نویز آن در محیط کاملا ساکت اتاق، به هیچ وجه آزار دهنده (روی اعصاب!) نبوده و به اندک صدای تولیدی آن در زمان کوتاهی عادت خواهید کرد. شدت باد دهی در سطح خوبی است، اما پرتاب باد به سمت مرکز فن متمرکز نمی گردد و مقداری از جریان هوا به خارج از محیط فن منتقل می شود.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-01.jpg
Heng Shan FS120252M
قیمت و گارانتی: 35،000 تومان - نماینده رسمی ندارد
سریعترین فن موجود در بررسی که هم اکنون ارزشی در حدود 35،000 تومان دارد و با سرعت 3000 دور در دقیقه خود می تواند محیط داخل کیس شما را به سردخانه تبدیل کند. تعداد هفت پره پهن و کوتاه با طراحی زاویه دار نمی تواند جریان هوای بسیار زیادی تولید کند و در مقابل فن 2000 دور انتک، ضعیف به نظر می رسد. کیفیت ساخت با توجه به بدنه ضخیم، در حد مناسبی است، اما این کیفیت به هفت پره آن نمی رسد. در کل کیفیت پره ها از کمی فشار روی آنها کاملا مشخص است و باید بیشتر مراقب برخورد اجسام با فن باشید. با وجود سرعت 3000 دور این فن، نویز بسیار قابل قبولی دارد و حتی در صورت استفاده از دو عدد FS120252M نیز صدای آن را می توان تحمل کرد و در صورتی که داخل کیس استفاده شوند، نویز فن کمتر قابل احساس خواهد بود.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-02.jpg
مهم ترین مسئله ای که می توان در خصوص شدت جریان هوای کمتر این فن اشاره کرد، طراحی پره های آن است که جریان هوا را بیشتر به سمت خارج از محدوده فن هدایت می کند و سطح روبروی آن کمتر مورد اصابت جریان هوا قرار می گیرد. در حالیکه انتظار می رفت این فن در مکان اول از لحاظ کارایی قرار گیرد، اما شدت جریان هوای ضعیف آن سبب گردید تا در تمامی تست ها وضعیت تعجب آوری از خود به نمایش بگذارد. به طور معمول فن های دور بالا همانند نمونه موجود در تست، فاقد کانکتور هستند و باید کانکتور مورد نظر را بر اساس کاربرد و محدودیت تعداد آن در پاور یا مادربورد انتخاب کنید. نمونه موجود در تست دارای کانکتور Molex است که قابلیت تنظیم سرعت چرخش فن را نداشته و تمامی تست های آن با سرعت ثابت به دست آمده است.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-06.jpg
سیستم و شرایط تست
برای بررسی گروهی فن ها از سیستمی با مشخصات پردازنده Core i5-2500K، مادربورد ASUS P8Z68-V Pro، حافظه رم GSkill PI 2×2 GB 2133، پاور کولرمستر Real Power 850M، کیس Antec Skeleton، کارت گرافیک Sapphire HD 6870، سالید دیسک ADATA SX900 64GB و واترکولر Antec H2O Kuhler 920 استفاده گردید. شرایط تست برای تست های مختلف نیز به شرح زیر است:
1- دمای زمان بیکاری پردازنده (CPU Idle): برای ثبت این دما، سیستم به مدت 10 دقیقه بدون استفاده بود و در این میان کمترین دمای پردازنده در نرم افزار Core temp به ثبت رسید.
2- نرم افزار WPrime 1024M: پس از ثبت دمای زمان بیکاری، تست WPrime 1024M با فعال کردن هر 4 رشته پردازشی انجام گردید و میانگین حداکثر دمای چهار هسته پردازنده Core i5-2500K به عنوان ملاک در نظر گرفته شد.
3- دمای زمان بیکاری کارت گرافیک (GPU Idle): برای ثبت این دما، سیستم به مدت 10 دقیقه بدون استفاده بود و کمترین دمای ثبت شده در نرم افزار GPUZ نسخه 0.6.6 به عنوان مرجع ثبت دما در نظر گرفته شد.
4- نرم افزار Furmark نسخه 1.9: تست در دقت تصویر 1280×1920 پیکسل و با غیر فعال بودن تنظیمات جانبی، به مدت دو دقیقه انجام و حداکثر دمای نمایش داده شده در پایان تست، ملاک برای ثبت دما بود.
5- نرم افزار 3D Mark 11: این تست طولانی و پرفشار، نیاز به یک نرم افزار برای ثبت حداکثر دما دارد و این نرم افزار GPUZ نسخه 0.6.6 است که بار دیگر ملاک ثبت دما به شمار می رود.
6- سرعت فن های PWM از 20 تا 100 درصد میزان چرخش: برای ثبت سرعت های چرخش مختلف فن های PWM که قابلیت تنظیم سرعت چرخش را دارند، از نرم افزار AI Suite II مادربورد های اسوس استفاده گردید.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
سرعت فن های PWM در درصد های مختلف میزان چرخش
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
حداقل سرعت با یک فن
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
حداکثر سرعت با دو فن
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
حداقل سرعت با دو فن
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
حداکثر سرعت با دو فن
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-23.jpg
نتیجه گیری کلی
اکنون زمان آن فرا رسیده تا هر محصول را برای کاربران با اهداف خاص دسته بندی و معرفی کنیم. پیش از این در بخش اختصاصی برای معرفی هر فن، نکات مثبت و منفی آنها را نیز بیان کردیم و نیازی به بازگو کردن آنها دیده نمی شود. پس با ما باشید تا بر اساس نیاز و کاربرد خودتان، یک فن ایده آل برای واترکولر یا کارت گرافیک (و حتی کیس یا خنک کننده Air) خود تهیه کنید.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-24.jpg
1- Enermax T.B Silence PWM: این فن برای کاربرانی که کارایی در کنار نویز پایین و قیمت مناسب را مد نظر قرار می دهند، بهترین گزینه است. البته این کاربران باید کیفیت به نسبت پایین فن و اجزای آن را نیز در نظر بگیرند.
2- Cougar Vortex PWM: با توجه به کیفیت ساخت و نتایج به دست آمده، باید لقب بهترین فن موجود در بررسی را با در نظر گرفتن کلیه فاکتورها به فن کوگار اعطا کرد. هر چند ممکن است برچسب قیمت 45،000 تومانی برخی از کاربران را از خود دور کند، اما هیچ گاه از خرید آن پشیمان نخواهید شد.
3- Green Turbo 120L: می توان این فن را تنها نمونه مجهز به دیود نوری قرمز رنگ در بازار دانست که با وجود برچسب قیمت 13،000 تومانی، مواردی از جمله کیفیت ساخت، کارایی و قیمت نیز را در حد مطلوبی با خود یدک می کشد. این فن برای کاربرانی که با کمترین هزینه، زیبایی و کارایی مناسبی را مد نظر دارند، توصیه می شود.
4- Antec H20 920: یک فن سریع که از لحاظ قدرت پرتاب باد و نویز در میان تمامی فن های موجود در بررسی، مقام اول را از آن خود می کند. نویز این فن در حداکثر سرعت چرخش به حدی است که خودتان نیز به سرعت از اتاق خارج خواهید شد، اما در همین شرایط با کارایی قابل قبول خود می تواند یک گزینه خوب برای اورکلاکرها و کاربران حرفه ای باشد.
5- Heng Shan FS120252M: اگر ظاهر فن برای شما اهمیتی ندارد و تنها به فکر کارایی هستید، یک فن با سرعت چرخش 3000 دور در دقیقه می تواند شما را به خواسته خود برساند. البته کارایی این فن با توجه به سرعت چرخش در وضعیت جالبی قرار نمی گیرد. مسئله بعدی، تهیه این فن است که می تواند شما را به درسر اندازد.
نگارش و تست: حسام شالیکاریان
لینک بررسی در وب سایت سخت افزار: فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
خنک نگاه داشتن قطعات مختلف کامپیوتر از مواردی به شمار می رود که تمامی کاربران باید به آن توجه کنند. ممکن است یک کاربر با توجه به قطعات قدیمی خود از نسل های گذشته، با خود فکر کند که چون سیستم وی مربوط به چند سال قبل است، نیازی به خنک کننده و فن ندارد، این در حالیست که به دلیل فناوری ساخت قدیمی تر این قطعات، حرارت تولیدی آنها بیشتر از محصولات جدید است. به عنوان مثال، یک پردازنده قدرتمند از سوکت 1366 اینتل همانند Core i7-960 با فناوری ساخت 45 نانومتری، مصرف توانی معادل 130 وات دارد که این رقم در یک پردازنده 22 نانومتری از سوکت 1155 مانند Core i7-3770K، تنها 77 وات است. مصرف توان هر پردازنده، تاثیر مستقیم روی حرارت تولیدی آن دارد و از این حیث پردازنده هایی با فناوری ساخت 65 و 45 نانومتری، عطش بیشتری برای تولید حرارت دارند. این مسئله در کارت های گرافیکی نیز صادق بوده و در کارت های سری 600 انویدیا و 7000 ای ام دی با فناوری ساخت 28 نانومتری، شاهد کاهش توان مصرفی و حرارت تولیدی هستیم. با وجود پیشرفت قابل توجه در بخش مصرف توان، همچنان پردازنده ها نیاز به یک خنک کننده قدرتمند برای دفع حرارت خواهند داشت و کاربران از میان دو گزینه خنک کننده هوازی و مایع، یک گزینه را بر اساس فاکتور های مختلف انتخاب خواهند کرد.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-10.jpg
نکته مشترک در خصوص این دو خنک کننده، تاثیر مستقیم فن مورد استفاده روی آنهاست و یک یا دو فن مختلف می توانند تاثیرات بسیار جالب و البته متفاوتی روی خنک کننده ایجاد کنند. پس از بررسی یازده خنک کننده هوازی و درک تاثیر نصب فن هایی با جریان هوای بیشتر یا نصب فن دوم در شماره 43 نشریه سخت افزار، برای اثبات تاثیر فن روی خنک کننده ها، یک تست جدید را برای اولین بار در کشور پیاده سازی کردیم. در این بررسی گروهی، تعداد پنج فن شامل سه فن با قابلیت کنترل سرعت چرخش توسط قابلیت PWM و دو فن بدون این قابلیت حضور دارند که برچسب قیمتی از 13،000 تا 45،000 تومان آنها را همراهی می کنند که مجموع قیمت فن های حاضر در بررسی را به رقمی در حدود سیصد هزار تومان می رساند. بررسی تاثیر فن در خنک کنندگی در شرایط مختلف شامل سرعت چرخش (در فن های PWM) و تک یا دو فن بودن توسط خنک کننده مایع Antec H2O Kuhler 920 و کارت گرافیک Sapphire HD 6870 مورد سنجش قرار گرفت. بسیاری از خنک کننده های مایع توسط شرکت Asetek تولید می شوند و به همین دلیل، تنها تفاوت آنها در فن مورد استفاده روی آنهاست.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
به این ترتیب که شرکت هایی مانند انتک، زالمن و سایر شرکت ها، از فن های اختصاصی خود روی واترکولر استفاده می کنند و در این میان، مشخصات فنی فن ها می تواند در نهایت سبب برتری یک واترکولر شود. از مواردی که می توان به عنوان عامل برتری یک فن در رقابت با سایر رقبا اشاره کرد، شدت جریان هوا با واحد CFM (فوت مکعب در دقیقه) و سرعت چرخش است. البته هر چه سرعت چرخش یک فن بیشتر باشد، شدت جریان هوا و همچنین نویز آن محصول افزایش خواهد یافت. به طور معمول، شرکت های ارائه دهنده واترکولر از فن هایی استفاده می کنند که علاوه بر شدت جریان زیاد، نویز کمتری نیز داشته باشند و برای کنترل بهتر روی این دو فاکتور، از مدار پشتیبانی کننده از قابلیت PWM بهره می گیرند. با اتصال فن ها توسط کانکتور چهار پین PWM به مادربورد، می توانید از نرم افزارهای اختصاصی مادربورد یا از طریق بایوس، سرعت چرخش آن فن را تنظیم کنید. این موارد مقدمه ای بود برای بررسی پنج فن با سرعت چرخش 1500 تا 3000 دور و ابتدا شما را با محصولات حاضر در بررسی آشنا کرده و سپس به ارائه نتایج تست خواهیم پرداخت.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
Enermax T.B Silence PWM
قیمت و گارانتی: 32،000 تومان - عقیق رایانه تک
یک فن 120 میلیمتری از برند انرمکس که هم اکنون لقب پرفروش ترین فن کیس در قاره اروپا را در اختیار دارد و طبق روال معمول فن های انرمکس، سکوت حرف اول را در این محصول می زند. میزان نویز حتی در شرایط استفاده از دو عدد فن در حداکثر سرعت چرخش فن نیز در حد مطلوبی قرار می گیرد و در صورت استفاده درون کیس، به هیچ وجه قابل احساس نخواهد بود. سرعت چرخش فن طبق ادعای شرکت سازنده در محدوده 500 تا 1500 دور در دقیقه است و نویزی معادل 8 دسی بل را در کمترین سرعت چرخش ایجاد خواهد کرد. مهم ترین مسئله در نگاه اول که سبب جذب کاربر می شود، ظاهر جذاب و قابل تحسین است که پره های شفاف به کار رفته در آن به زیبایی فن هنگام چرخش کمک شایانی می کند. تعداد نه پره با طرح موسوم به خفاشی که مختص کمپانی انرمکس است، قابلیت پرتاب باد با شدت 26.51 فوت مکعب در هر دقیقه در سرعت 500 دور در دقیقه و شدت 71.25 در سرعت چرخش 1500 دور در دقیقه را دارد. فن ها به دلیل شرایط کاری و قرار گرفتن در مسیرهای ورودی یا خروجی کیس (و در نتیجه واترکولر)، همواره نیاز به پاکسازی گرد و غبار دارند تا بتوانند در شرایط بهتری فعالیت کنند.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
در صورتی که این گرد و غبار به مدت طولانی روی فن باقی بماند، می تواند به صورت مستقیم در عملکرد خنک کنندگی و همچنین در میزان نویز (به دلیل ورود گرد و غبار به داخل فن) تاثیر بگذارد. در این حالت تمیز کردن پره های فن، تنها راه حل شما برای جلوگیری از مشکلات نامبرده است و انرمکس نیز با درک این مورد، فن های سری توربو سایلنس را با قابلیت جداسازی پره ها تولید می کند تا بتوانید به راحتی پره های فن را جدا و آنها را با جریان آب بشوئید. هنگام نصب این فن روی واترکولر، به دلیل کیفیت پایین جنس بدنه، زمانی که سعی در محکم کردن پیچ داشتم، متوجه خم شدن لبه های فن به سمت داخل گردیدم که وضعیت جالبی را رقم نزد. در این حالت برای جلوگیری از بروز مشکل، همواره باید در بستن پیچ های فن دقت لازم را لحاظ کنید و از کاملا محکم کردن آنها بپرهیزید. در این حالتٰ در دراز مدت می تواند سبب افزایش نویز به دلیل اتصال نه چندان محکم فن با رادیاتور بشود. مسئله بعدی در خصوص جداسازی پره های فن است که در این مورد نیز باید با دقت این کار را انجام دهید و به نسبت فن کوگار، نیاز به فشار بیشتری برای جداسازی پره ها احساس می شود. البته این شرایط برای قرار دادن مجدد پره ها نیز دیده می شود و کمی باید بیش از حد معمول روی پره ها فشار وارد کنید تا به طور کامل در محل مربوطه خود قرار بگیرند.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
Cougar Vortex PWM
قیمت و گارانتی: 45،000 تومان - سیاره سبز (گرین)
فن محبوب و با کیفیت کمپانی آلمانی کوگار که گران ترین فن حاضر در این بررسی نیز به شمار می رود. سرعت چرخش فن در محدوده 800 تا 1500 دور در دقیقه و شدت جریان هوای آن نیز 70.5 فوت مکعب در دقیقه است. با این وجود، نویز این فن 17.9 دسی بل در حداکثر سرعت چرخش عنوان گردیده که صدای آن در صورت استفاده درون کیس، به گوش نخواهد رسید. تعداد نه پره با طراحی اختصاصی کوگار، همانند فن انرمکس قابلیت جداسازی را دارا هستند و می توانید پره های آن را به راحتی با آب بشوئید. البته به دلیل رنگ مشکی پره های فن کوگار، گرد و غبار روی آن، بیشتر به چشم خواهد آمد و ذهن کاربران وسواسی را درگیر خواهد کرد. در مقایسه با فن انرمکس، یک نکته قابل توجه دیده می شود که این مورد، طول عمر سه برابری فن کوگار با میزان سیصد هزار ساعت (در مقایسه با طول عمر یکصد هزار ساعتی فن انرمکس) است. برای نصب فن روی کیس، چهار عدد لرزه گیر مخصوص نیز به همراه پیچ های فلزی در نظر گرفته شده است تا از ایجاد نویز هنگام فعالیت فن در اثر برخورد با بدنه کیس جلوگیری به عمل آید.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
طراحی پره ها شامل 6 خط از میانه فن به سمت انتهای پره ها می شود که همین مسئله سبب کنترل جریان هوا به داخل و همچنین کاهش نویز فن می گردد. پشت فن تعداد 12 زائده وجود دارد که این قسمت های زاویه دار سبب جلوگیری از هدایت جریان هوا به خارج از محیط فن شده و اجازه پراکنده شدن جریان هوا را نمی دهند تا جریان هوا به صورت مستقیم به رادیاتور منتقل شود. از نظر طراحی بخش های مختلف فن، محصول کوگار پیچیده ترین طراحی را شامل می گردد و می توان هرگونه نوآوری مفید در طراحی را در Vortex مشاهده کرد. این موارد و پیچیدگی در طراحی می تواند یکی از دلایل موفقیت این فن در تست ها باشد و نشان دهنده اهمیت طراحی فن و پره های آن است. جداسازی پره های فن نیاز به فشار چندان زیادی نیاز ندارد و برای نصب مجدد آنها نیز یک فشار کوچک به بخش مرکزی پره ها، سبب قرار گرفتن آنها در بخش مربوطه می شود. از لحاظ کیفیت ساخت نیز می توان کوگار را جزو برترین ها شمرد و البته از یک فن با برچسب قیمت 45،000 تومانی انتظار کمتر از این نمی رود.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-03.jpg
Antec H2O 920 PWM
قیمت و گارانتی: 9.99 $- نماینده رسمی ندارد
فن استاندارد واترکولر انتک با سرعت چرخش 2000 (انتک سرعت چرخش را تا حداکثر 2400 دور نیز پیش بینی کرده است) دور در دقیقه که هنگام فعالیت در حداکثر سرعت چرخش خود، صدایی شبیه به یک موتور جت از خود تولید می کند و می تواند تمامی اهالی خانه را به سمت خود بکشاند! این فن با وجود تعداد 9 پره با طراحی تیز در لبه ها، حجم هوای بسیاری زیادی در مقایسه با رقبای خود در این بررسی تولید می کند که طبق ادعای شرکت سازنده، شدت جریان هوای تولیدی برابر با 110 فوت مکعب در دقیقه است. رقمی که بیش از 30 درصد بیشتر از فن های انرمکس و کوگار است. با این پیش زمینه انتظارات از فن 120 میلیمتری انتک بسیار زیاد می شود و در میان سه فن PWM حاضر در بررسی، از حیث کارایی باید مقام اول را برای آن تصور کنیم. قدرت پرتاب باد به حدی است که می تواند محیط اطراف خود را نیز تحت تاثیر قرار دهد و به لوازم سبک وزن اطراف کمکی برای پرواز در آسمان انجام دهد. با این وجود، نویز فن در حدی است که کمتر فرصت استفاده از آن در حداکثر سرعت چرخش پیدا خواهید کرد، این در حالیست که طبق اعلام Antec، نویز فن به 43 دسی بل نیز خواهد رسید.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-05.jpg
رقمی که با حداکثر نویز 17.9 کوگار، تقاوتی اساسی دارد. در بخش کیفیت ساخت، می توان فن انتک را در عین طراحی ساده و کاملا مشکی آن، جزو برترین ها به شمار آورد، به طوری که پس از بارها جداسازی و نصب آن روی واترکولر، هیچ مشکل و اثری از جای پیچ ها روی بدنه دیده نمی شود. مشکلات فن انتک در حدی نیستند که بتوان آنها را از نکات آزار دهنده برشمرد، در این میان می توان به نویز بالا، طراحی ساده پره ها و طول کوتاه کابل چهار رشته ای اشاره کرد. طراحی ساده پره ها سبب جذب گرد و غبار روی بنده فن می شود و اثری از دفع گرد و غبار با وجود شدت جریان هوای بالا دیده نمی شود.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-21.jpg
Green Turbo 120L
قیمت و گارانتی: 13،000 تومان - سیاره سبز (گرین)
تنها فن موجود در بررسی که از دیود نوری بهره می برد و البته به واسطه رنگ قرمز دیود های نوری خود در بازار، از نمونه های خاص به شمار می رود. تعداد نه پره با طراحی ساده، می تواند جریان هوای 55 فوت مکعب در دقیقه را با سرعت 1500 دور در دقیقه ایجاد کند، اما هنگام تست، حداکثر سرعت به ثبت رسیده، رقمی معادل 1332 دور در دقیقه بود که اختلاف به نسبت زیادی با سرعت بیان شده توسط شرکت سازنده دارد. با این وجود نکات مثبت فن 120 میلیمتری گرین شامل مواردی می شود که هر کاربری را برای خرید آن وسوسه می کند. کیفیت ساخت فن علیرغم قیمت 13،000 تومانی که آن را به ارزان ترین فن موجود در بررسی تبدیل می کند، در سطح مناسبی قرار دارد. چهار دیود نوری قرمز رنگ علاوه بر رنگ زیبای خود، شدت نور مناسبی دارند و می توانند نمای زیبایی به داخل کیس شما ببخشند. یکی از مواردی که به شدت روشنایی دیود ها کمک کند، بدنه شفاف فن است که شامل تمامی قسمت های آن از جمله پره ها می شود. در این حالت، نور هر دیود به خوبی داخل پره ها نفوذ می کند و جذابیت خاصی به فن می بخشد.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-22.jpg
اما هنوز نکات مثبت این فن به پایان نرسیده و در بخش پایانی باید به وجود دو کانکتور شامل چهار پین Molex و سه پین مادربورد اشاره کرد که می توانید بر اساس نیاز و محدودیت های سیستم خود، فن را به کانکتور مورد نظر متصل کنید. میزان نویز فن بر اساس ادعای Evercool به میزان 22 دسی بل است که رقمی مناسب بوده و صدای آن به بیرون از کیس نمی رسد. البته زمانی که از دو عدد فن GF120L روی واترکولر و خارج از محیط کیس استفاده کردیم، نویز آن در محیط کاملا ساکت اتاق، به هیچ وجه آزار دهنده (روی اعصاب!) نبوده و به اندک صدای تولیدی آن در زمان کوتاهی عادت خواهید کرد. شدت باد دهی در سطح خوبی است، اما پرتاب باد به سمت مرکز فن متمرکز نمی گردد و مقداری از جریان هوا به خارج از محیط فن منتقل می شود.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-01.jpg
Heng Shan FS120252M
قیمت و گارانتی: 35،000 تومان - نماینده رسمی ندارد
سریعترین فن موجود در بررسی که هم اکنون ارزشی در حدود 35،000 تومان دارد و با سرعت 3000 دور در دقیقه خود می تواند محیط داخل کیس شما را به سردخانه تبدیل کند. تعداد هفت پره پهن و کوتاه با طراحی زاویه دار نمی تواند جریان هوای بسیار زیادی تولید کند و در مقابل فن 2000 دور انتک، ضعیف به نظر می رسد. کیفیت ساخت با توجه به بدنه ضخیم، در حد مناسبی است، اما این کیفیت به هفت پره آن نمی رسد. در کل کیفیت پره ها از کمی فشار روی آنها کاملا مشخص است و باید بیشتر مراقب برخورد اجسام با فن باشید. با وجود سرعت 3000 دور این فن، نویز بسیار قابل قبولی دارد و حتی در صورت استفاده از دو عدد FS120252M نیز صدای آن را می توان تحمل کرد و در صورتی که داخل کیس استفاده شوند، نویز فن کمتر قابل احساس خواهد بود.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-02.jpg
مهم ترین مسئله ای که می توان در خصوص شدت جریان هوای کمتر این فن اشاره کرد، طراحی پره های آن است که جریان هوا را بیشتر به سمت خارج از محدوده فن هدایت می کند و سطح روبروی آن کمتر مورد اصابت جریان هوا قرار می گیرد. در حالیکه انتظار می رفت این فن در مکان اول از لحاظ کارایی قرار گیرد، اما شدت جریان هوای ضعیف آن سبب گردید تا در تمامی تست ها وضعیت تعجب آوری از خود به نمایش بگذارد. به طور معمول فن های دور بالا همانند نمونه موجود در تست، فاقد کانکتور هستند و باید کانکتور مورد نظر را بر اساس کاربرد و محدودیت تعداد آن در پاور یا مادربورد انتخاب کنید. نمونه موجود در تست دارای کانکتور Molex است که قابلیت تنظیم سرعت چرخش فن را نداشته و تمامی تست های آن با سرعت ثابت به دست آمده است.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-06.jpg
سیستم و شرایط تست
برای بررسی گروهی فن ها از سیستمی با مشخصات پردازنده Core i5-2500K، مادربورد ASUS P8Z68-V Pro، حافظه رم GSkill PI 2×2 GB 2133، پاور کولرمستر Real Power 850M، کیس Antec Skeleton، کارت گرافیک Sapphire HD 6870، سالید دیسک ADATA SX900 64GB و واترکولر Antec H2O Kuhler 920 استفاده گردید. شرایط تست برای تست های مختلف نیز به شرح زیر است:
1- دمای زمان بیکاری پردازنده (CPU Idle): برای ثبت این دما، سیستم به مدت 10 دقیقه بدون استفاده بود و در این میان کمترین دمای پردازنده در نرم افزار Core temp به ثبت رسید.
2- نرم افزار WPrime 1024M: پس از ثبت دمای زمان بیکاری، تست WPrime 1024M با فعال کردن هر 4 رشته پردازشی انجام گردید و میانگین حداکثر دمای چهار هسته پردازنده Core i5-2500K به عنوان ملاک در نظر گرفته شد.
3- دمای زمان بیکاری کارت گرافیک (GPU Idle): برای ثبت این دما، سیستم به مدت 10 دقیقه بدون استفاده بود و کمترین دمای ثبت شده در نرم افزار GPUZ نسخه 0.6.6 به عنوان مرجع ثبت دما در نظر گرفته شد.
4- نرم افزار Furmark نسخه 1.9: تست در دقت تصویر 1280×1920 پیکسل و با غیر فعال بودن تنظیمات جانبی، به مدت دو دقیقه انجام و حداکثر دمای نمایش داده شده در پایان تست، ملاک برای ثبت دما بود.
5- نرم افزار 3D Mark 11: این تست طولانی و پرفشار، نیاز به یک نرم افزار برای ثبت حداکثر دما دارد و این نرم افزار GPUZ نسخه 0.6.6 است که بار دیگر ملاک ثبت دما به شمار می رود.
6- سرعت فن های PWM از 20 تا 100 درصد میزان چرخش: برای ثبت سرعت های چرخش مختلف فن های PWM که قابلیت تنظیم سرعت چرخش را دارند، از نرم افزار AI Suite II مادربورد های اسوس استفاده گردید.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
سرعت فن های PWM در درصد های مختلف میزان چرخش
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
حداقل سرعت با یک فن
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
حداکثر سرعت با دو فن
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
حداقل سرعت با دو فن
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.
حداکثر سرعت با دو فن
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-23.jpg
نتیجه گیری کلی
اکنون زمان آن فرا رسیده تا هر محصول را برای کاربران با اهداف خاص دسته بندی و معرفی کنیم. پیش از این در بخش اختصاصی برای معرفی هر فن، نکات مثبت و منفی آنها را نیز بیان کردیم و نیازی به بازگو کردن آنها دیده نمی شود. پس با ما باشید تا بر اساس نیاز و کاربرد خودتان، یک فن ایده آل برای واترکولر یا کارت گرافیک (و حتی کیس یا خنک کننده Air) خود تهیه کنید.
فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند. group test- sakhtafzarmag.com-24.jpg
1- Enermax T.B Silence PWM: این فن برای کاربرانی که کارایی در کنار نویز پایین و قیمت مناسب را مد نظر قرار می دهند، بهترین گزینه است. البته این کاربران باید کیفیت به نسبت پایین فن و اجزای آن را نیز در نظر بگیرند.
2- Cougar Vortex PWM: با توجه به کیفیت ساخت و نتایج به دست آمده، باید لقب بهترین فن موجود در بررسی را با در نظر گرفتن کلیه فاکتورها به فن کوگار اعطا کرد. هر چند ممکن است برچسب قیمت 45،000 تومانی برخی از کاربران را از خود دور کند، اما هیچ گاه از خرید آن پشیمان نخواهید شد.
3- Green Turbo 120L: می توان این فن را تنها نمونه مجهز به دیود نوری قرمز رنگ در بازار دانست که با وجود برچسب قیمت 13،000 تومانی، مواردی از جمله کیفیت ساخت، کارایی و قیمت نیز را در حد مطلوبی با خود یدک می کشد. این فن برای کاربرانی که با کمترین هزینه، زیبایی و کارایی مناسبی را مد نظر دارند، توصیه می شود.
4- Antec H20 920: یک فن سریع که از لحاظ قدرت پرتاب باد و نویز در میان تمامی فن های موجود در بررسی، مقام اول را از آن خود می کند. نویز این فن در حداکثر سرعت چرخش به حدی است که خودتان نیز به سرعت از اتاق خارج خواهید شد، اما در همین شرایط با کارایی قابل قبول خود می تواند یک گزینه خوب برای اورکلاکرها و کاربران حرفه ای باشد.
5- Heng Shan FS120252M: اگر ظاهر فن برای شما اهمیتی ندارد و تنها به فکر کارایی هستید، یک فن با سرعت چرخش 3000 دور در دقیقه می تواند شما را به خواسته خود برساند. البته کارایی این فن با توجه به سرعت چرخش در وضعیت جالبی قرار نمی گیرد. مسئله بعدی، تهیه این فن است که می تواند شما را به درسر اندازد.
نگارش و تست: حسام شالیکاریان
لینک بررسی در وب سایت سخت افزار: فقط کاربران عضو قادر به مشاهده لینک‌ها هستند.